Günümüzde son teknoloji bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılarak kalp ve koroner damarlarda oluşabilecek hastalıklar sadece birkaç dakikada tespit edilebiliyor. Damarlardaki kalsiyum (kireçlenme düzeyi) seviyesine bakılıp, oluşan darlıkların net bir şekilde görülebildiği BT anjiyografi de yumuşak plaklardan kaynaklanan darlıkları tespit etmek de mümkün. Özel Adana Ortadoğu Hastanesi, kalp damar cerrahisinde çığır açan BT anjiyo işlemi ve BT anjiyo hakkında merak edilenleri sizler için derledi.
Başta koroner arterler olmak üzere kalpte bulunan anatomik bozuklukların değerlendirilmesi ve kalp hastalıklarının tedavisinde kontrast madde kullanılarak çekilen tomografik görüntüleme yöntemine denir. BT anjiyografi ile 10 saniyede kalp taraması yapılarak damarların 3 boyutlu görüntüsü alınabilmektedir.
Kalp tomografisi/BT anjiyografi ile koroner arter hastalıkları, konjenital (doğumsal) kalp hastalıkları, kalp zarı hastalıkları, kapak ve protez hastalıkları ve kalp kitleleri gibi çok sayıda kalp hastalığının görüntülenmesi mümkündür.
Koroner BT anjiyografi işlemleri ile damardan girilip yapılan anjiyo işlemleri gibi üst düzeyde bilgi verir. Hatta anjiyoda sadece damar içlerini görmek mümkünken, BT anjiyografi de damar duvarlarını görmek de mümkündür. Böylece damarlardaki plak yapısını analiz etmek de mümkün olmaktadır.
Koroner BT anjiyografinin avantajları şöyledir:
BT anjiyo, çok küçük çaplı stentleri olan hastalarda BT anjiyo önerilmez. Bunun yanında kalp tomografisi işlemi radyasyon içerir. Kontrast madde kullanıldığı için böbrek yetersizliği bulunan hastalarda kullanılması da risklidir. Bu nedenle kontrast madde miktarı hastanın durumuna göre minimum düzeyde tutulmalıdır.
Hasta işlem için yatırılmadan önce bir onam formu doldurur, ardından hastanın kreatinin değerine bakılır. Damar yolu açıldıktan sonra cihazdaki sedyeye yatırılır. Nefes alıp verme komutları anlatılır ve ardından nefes pratikleri yapılır. Çünkü işlem esnasında nefes düzgün alınmazsa çekim kalitesi düşebilir, görüntüde bozukluklar oluşabilir. Bu da işlemin geçerliliğini olumsuz etkiler. İşlem esnasında kalp hızının da 60 civarında olması gerekir. Bunun için hastaya gerekiyorsa ilaç verilir.
BT anjiyografi çekilmeden önce hastanın kullandığı ilaçlar da sorgulanmalıdır. Özellikle cinsel gücü artıran ilaçların kullanılıp kullanılmadığının bilinmesi çok önemlidir. Hasta bu tür ilaç kullanmışsa işlemin yapılıp yapılmayacağına doktoru karar verir.
BT anjiyografi işleminde kontrast madde kullanıldığı için kronik böbrek yetersizliği bulunan hastaların işleminde dikkatli olunmalıdır. İşleme, Nefroloji bölümündeki doktorlarla konuşularak karar verilmelidir. Bunun yanında BT Anjiyografi / kalp tomografisi işlemi radyasyonlu bir işlemdir. Bu nedenle kanser hastalarının bu işlemi yaptırmaları gerekiyorsa minimum radyasyon modunda işlemin yapılması gerekir.
Böbrek rahatsızlığı bulunan hastalara işlem öncesinde ve sonrasında bir süre sıvı verilmesi gerekebilir. Kalp yetersizliği olmayan hastaların da işlem sonrasında 2-2,5 litre su içmeleri gerekir. Böylece kontrast maddenin vücuttan atılımı kolaylaşmış olur. Ayrıca işlem sonrası hastalar bir süre oturur. Hemen kalkmaları istenmez. Nabız ve tansiyonları kontrol edilir, tansiyon düşüklüğü veya baş dönmesi varsa hasta bir süre takip edilir. BT anjiyografi işlemlerinin raporlaması ise 1-2 gün sürmektedir.
BT anjiyo işlemleri ağrısız uygulamalardır.
Evet vardır. Çünkü bu işlemde verilen kontrast madde bazen alerjiye neden olabilir. Dolayısıyla işlem öncesi hastanın bir alerjisi öyküsü olup olmadığı öğrenilir. Alerjisi varsa koruyucu ilaçlar verilerek BT işlemi gerçekleştirilir.