Bağırsak kurdu, sindirim sistemine yerleşip çoğalan bir parazit türüdür. Çeşitli sağlık problemlerine yol açan bağırsak kurtları, insan vücudunu konak olarak kullanır. En çok çocuklarda rastlanan bu parazit, hijyen yetersizliğinden ortaya çıkmaktadır. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterse de en sık görülen belirtiler; yorgunluk, uyku problemleri ve ishaldir. Parazite karşı etkili tedavi yöntemleri bulunmaktadır ama hijyen kurallarına uyarak tedbir alınabilir.
Parazitler bir hayvan türüdür ve başka canlıları konak olarak kullanarak yaşarlar. Tek başlarına yaşamaları mümkün değildir çünkü besinlerini başka canlılardan karşılarlar. Bağırsak kurdu da bir çeşit parazittir. Bu parazit, insanların sindirim sistemine yerleşip orada üreyip çoğalabilir. Her bağırsak kurdu sindirim sisteminde enfeksiyon veya belirtiye yol açmayabilir. Bazı solucan ve kurt türleri toprak yoluyla bulaşan bağırsak kurdu enfeksiyonuna yol açabilir; bunlar kamçılı kurtlar, yuvarlak solucanlar ve kancalı kurtlardır. Genel olarak benzer belirtiler veren bu iki türde ortak kullanılan tedavi türleri vardır.
Bağırsak parazitlerinin insanlara bulaşmasında birçok etken rol oynar. Ancak, temel sebep genellikle hijyen eksikliğidir. İyi yıkanmadan tüketilen sebze ve meyveler, üzerlerinde kalan parazit yumurtaları nedeniyle enfeksiyona yol açabilir. Aynı şekilde, iyi pişirilmemiş etlerde bulunan larvalar da sindirim yoluyla vücuda girerek bağırsaklara yerleşebilir. Gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülen bu hastalık, hijyenik olmayan su kaynaklarının tüketilmesiyle de bulaşabilir. Bazı bağırsak kurdu türleri deri yoluyla da vücuda giriş yapabilir. Bu nedenle, özellikle çocuklar risk grubundadır. Çocukların kişisel hijyen kurallarına dikkat etmeleri zor olabileceğinden, ailelerin ve eğitimcilerin bu konuda bilinçlendirme yapması büyük önem taşır.
Açık alanlarda çıplak ayakla dolaşmak, toprakla temas etmek veya kirli ellerin ağza götürülmesi de parazitin yayılmasını kolaylaştıran faktörler arasındadır. Enfekte bir kişinin hijyen kurallarına uymaması, parazitin başkalarına bulaşmasına neden olabilir. Özellikle tuvalet sonrası el yıkama alışkanlığının olmaması, ortak kullanılan eşyalar veya cep telefonları gibi sık temas edilen yüzeyler aracılığıyla yayılım hızlanabilir. Ayrıca, enfekte hayvanlarla temas etmek de parazitin insana bulaşmasına yol açabilir. Bunun yanı sıra, farklı ülkelere seyahat etmek de paraziter enfeksiyon riskini artırabilir.
Parazitlerin neden olduğu belirtiler, vücutta bıraktıkları toksik maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Belirtilerin şiddeti, parazitin türüne, vücutta yerleştiği bölgeye ve sayısına göre değişebilir. En sık rastlanan semptomlar şunlardır:
Bazı durumlarda parazitler bağırsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir. Daha ciddi vakalarda ise bağırsakların tahriş olması sonucu kanlı ishal (dizanteri) görülebilir. Sindirim sistemi güçlü olan bireylerde herhangi bir belirti görülmeyebilir ve kişi yıllarca parazit taşıyıcısı olarak kalabilir.
Bağırsak parazitlerinin teşhisi için çeşitli laboratuvar testleri uygulanır. Eğer kişi yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını gösteriyorsa, vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır. Teşhis yöntemleri şunlardır:
Bağırsak parazitleri, genellikle uygun tedavi yöntemleri ile kolayca kontrol altına alınabilir. Bağışıklık sistemi güçlü bireylerde vücut kendiliğinden paraziti atabilir. Ancak, belirtilerin şiddetli ve sürekli olması durumunda tedavi gereklidir. Şu durumlarla karşılaşıldığında bir uzmana danışılmalıdır:
Tedavi genellikle ağız yoluyla alınan antiparaziter ilaçlarla gerçekleştirilir. Çoğu hasta, 2-3 hafta boyunca düzenli ilaç kullanımının ardından parazitlerden tamamen kurtulur. Ancak, tedavi sürecinde ilaçları aksatmamak ve doktorun önerilerine eksiksiz uymak gereklidir.
Ayrıca, beslenme alışkanlıklarında yapılan değişiklikler de parazitlerin büyümesini ve çoğalmasını önleyebilir. Yeterli miktarda su tüketmek, lifli gıdalarla beslenmek ve C vitamini açısından zengin besinleri tercih etmek, tedavi sürecini destekleyerek hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.