Erkeklerde kısırlık tanısı konulabilmesi için kişinin en az bir yıl süre ile düzenli olarak ve korunmasız biçimde cinsel birliktelik yaşamasına rağmen gebelik sonunun elde edilememesi gerekir. İnfertilite ya da halk arasındaki ismiyle kısırlık sorununun tanısı için kimi zaman yaşam koşullarındaki farklılıklar, çalışma koşulları ve başka faktörler dikkate alınarak iki yıl beklenilebilir. Özel Ortadoğu Hastanesi Erkeklerde İnfertilite yani kısırlık sorununun belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yöntemlerini sizler için anlattı.
Kısırlık sorununun spesifik, özel bir belirtisi yoktur. Düzenli olarak korunmasız cinsel birliktelik yaşanmasına karşın bir veya iki yıl boyunca çocuk sahibi olunamaması halinde kısırlıktan şüphe edilebilir. Buna karşın erkeklerde kısırlığa yol açabilecek başka bir hastalık söz konusu ise bazı belirtiler gözlenebilir. Bu belirtiler doğrudan testislerde değilse kısırlıkla arasında bir ilişki olması çok olası değildir. Fakat testislerde şişme ve ağrı, peniste akıntı gibi semptomlar kısırlığa işaret edebileceği için uyarıcı niteliktedir. Kısırlığa işaret edebileceği düşünülen belirtiler şu şekildedir:
Kısırlığa yol açtığı düşünülen nedenlerin üçte birlik bölümü kadınlara, üçte biri erkeklere geri kalan üçte birlik kısmı ise hem erkeğe hem de kadına ilişkin faktörlerdir. Yani kısırlığa neden olan etkenlerin yüzde 50 – 60’lık bir kısmında erkeğe ilişkin etkenler rol oynamaktadır.
Genel olarak hipofizi ve hipotalamusu etkiler. Genellikle endokrin yani hormonal bozulmalardan kaynaklanırlar. Hipofizin infiltratif hastalıkları, kanama problemleri, tümörler, cerrahi girişimler ve bazı genetik rahatsızlıkların sonucunda testis öncesi nedenler meydana gelir.
Testislerin işlevini etkileyen ve testisteki sperm üretimine zarar veren her etken kısırlık nedenidir. Testiste meydana gelen travmalar, enfeksiyonlar, inmemiş testis, toksik madde maruziyeti, cerrahi girişimler ve genetik sorunlar etkili olabilir.
Sperm hareket bozukluğu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, sperm kanallarının zedelenmesi veya bağlanması, cinsel işlev bozukluğu veya meninin yokluğu başlıca kısırlık nedenleridir.
Çocuk sahibi olamayan kişilerin ilk olarak kapsamlı tıbbi öyküsü dinlenir. Fiziksel muayene sonrasında semen analizi yapılır. 3 – 5 günlük cinsel perhiz sonrası gerçekleştirilen bu analiz, en doğru tedavi yönteminin belirlenmesi açısından önemlidir.
Kısırlığın tedavisi infertilitenin nedenine ve menide sperm olup olmamasına göre farklılık gösterebilir.
Yalnızca hormonal bozukluklardan kaynaklanan infertilite vakalarında kullanılır. Hormon takviyesi ile sperm üretimi sağlanabilir.
Hormonal bozukluk yaşayan kişilerde eksik olan hormonların iğne yoluyla takviye edilmesidir.
Menideki sperm sayısı yeterliyse, spermler yıkanıp rahme iletilir ve döllenme doğal yollarla gerçekleşir.
Sigara ve alkol sperm kalitesini düşürebilir. Antioksidan içerikli gıdalar, E ve C vitaminleri sperm kalitesini artırabilir.
Günlük ilaçların çoğu kısırlık yapmaz. Ancak bazı kemoterapi ilaçları ve nakil sonrası kullanılan ilaçlar kısırlıkla ilişkilendirilebilir.
Kimyasal maddelere maruz kalınan işler (matbaa, tarım, pil sanayi), yüksek sıcaklığa maruz kalınan işler (fırın, demir-çelik) ve uzun süre ayakta kalmayı gerektiren meslekler kısırlık riski taşır.