Sağlıklı bir yaşam için ‘yeterli ve doğru nefes’ alınması önemlidir. Solunum sisteminin vazgeçilmez organı olan burun, birçok hayati fonksiyona sahiptir. Vücuda alınan oksijen akciğerlere ulaşmadan önce temizliğini sağlayan burunda bazı faktörlere bağlı olarak tıkanıklık meydana gelebilir. Burun tıkanıklığı, akciğerlerde gerçekleşen oksijen-karbondioksit döngüsünü engeller. Vücut için ihtiyaç olan oksijeni alamayan kan işlevini tam olarak yerine getiremez. Kan dokulara eksik oksijen götürür. Vücutta oksijen oranı azaldığında dokularda hasar meydana gelir. Bu ise birtakım hastalıklara yol açar.
Burun pek çok faktöre bağlı olarak fonksiyonlarını yerine getirmeyebilir. ‘Burun tıkanıklığı’ olarak adlandırılan bu durum ‘düzelir’ diye çoğu kez ciddiye alınamayabiliyor. Hâlbuki tıkalı bir burun yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Nefes alışverişini zorlaştıran ‘kronik burun tıkanıklığı’ uyku düzeninin bozulmasından koku almaya kadar pek çok sorunu beraberinde getirir. Bu istenmeyen tablo; genel olarak burun eğriliği, geniz eti büyümesi, soğuk algınlığı, grip, virüsler veya sinüzit gibi çeşitli enfeksiyonlardan kaynaklanmış olabilir. Burun içini kaplayan dokuların tahrişine, iltihaplanmasına, şişmesine ve mukus üretimine yol açan söz konusu rahatsızlık bir iki hafta içinde iyileşebilir. İki haftayı aşan ‘kronik’ burun tıkanıkları uzun vadede ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor. Farklı nedenlerle ortaya çıkan burun tıkanıklığının tedavisi için bir hekime başvurmak gerekiyor.
Grip, soğuk algınlığı veya sinüzit benzeri nedenlerle oluşan burun tıkanıklığı genel olarak kısa sürer. Bu yüzden basit görülüp, ciddiye alınamayabiliyor. Ancak ihmal edilen burun tıkanıklığı birçok sıkıntılı sonuca yol açabiliyor. Geçmeyen inatçı burun tıkanıkları yaşam konforunu sekteye uğratır. Örneğin; deviasyon (kıkırdak eğriliği), burun etinin büyümesi uzun süreli burun tıkanıklığına yol açabilir. Uzun süreli burun tıkanıklığı ciddi sorunlara zemin hazırlıyor. Nefes alışverişini etkileyen kronik burun tıkanıklığı özellikle geceleri nefes alamama, ağzı açık uyuma, horlama, sık uyanma, sabahları yorgun kalkma gibi şikâyetleri de beraberinde getiriyor.
Burun tıkanığı dolayısıyla vücuttaki oksijen-karbondioksit değişimi döngüsü bozuluyor. Bu ise kısa ve uzun vadede pek çok sağlık problemine zemin hazırlıyor. Bu rahatsızlıklar nelerdir?
Burun tıkanıklığının olası nedenleri şu şekilde sıralanabilir: Kronik sinüzit, polen, küf, evcil hayvan tüyleri, kıkırdak eğriliği (deviasyon), burun eti şişmesi, alkol, nezle, soğuk algınlığı, alerjik durumlar, hava kirliliği, parfüm ve kolonya, hormonal değişimler, yüksek tansiyon, uyku apnesi, churg-strauss sendromu, tiroid bozuklukları, grip, baharatlı yemekler, burunda yabancı cisim, kuru hava.
Burun tıkalı olduğu zaman ağzından nefes alınır. Kronik burun tıkanıklığının belirtileri şunlardır:
Burun tıkanıklığı şikâyetlerinde uygulanacak muayene ve testler uzman tarafından gerçekleştirilir. Tedavinin başlangıcında ilaç ve sprey önerilebilir. Antihistamik ilaç kullanılmasının yanı sıra ortamın nemlendirilmesi ve yoğun sıvı tüketimi önemlidir. Burun tıkanıklığının nedeni deviasyon (kıkırdakta eğrilik ya da kayma) ise cerrahi yöntem gündeme gelebilir. Kronik sinüzitte de öncelikle medikal tedavi uygulanıyor. Sorun bu metotla çözülmese özellikle deviasyonu olan burunda ameliyat düşünülebilir. Alerjik nezleye bağlı burun tıkanıklığında ilk aşamada burun spreyleri ve çeşitli ilaçlardan yararlanılır.