Egzama, halk arasında en çok görülen dermatolojik hastalıklardan biridir. Nedeni kesin olarak bilinmeyen egzama, uygun yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Egzama belirtilerini bilmek ve tedavisine bir an önce başlamak başarılı bir tedavi için önemlidir.
Egzama (Atopik Dermatit) Nedir?
Egzama ciltte kuru ve pullu lezyonlara ve yoğun biçimde kaşıntılara sebep olan kronik bir cilt hastalığıdır. Kaşıntı, kabarık kırmızı noktalar, cilt yüzeyinde kesikler ve kalınlaşmış bir deriye yol açabilir.
Kişinin uykuya dalma sürecini son derece zorlaştıran yoğun kaşıntı hissi, işinde kötü performans sergilemesine, gün içerisinde kendisini yorgun hissetmesine, zorlanmasına ve daha kötü bir yaşam sürmesine yol açar.
Çevresel ve genetik bazı etkenler egzamanın altında yatan neden olabilir. Yapılan bazı çalışmalar hastaların önemli bir bölümünün genetik olarak cildin üst tabakasını güçlendiren bir proteinden yoksun olduğu, bu yüzden de alerjen maddelere karşı daha geçirgen olduğunu göstermektedir.
Her yaş ve cinsiyetten insanda görülebilen egzama vakalarının önemli bir kısmının çocukluk evresinde başladığını belirtmek gerekir.
Egzama ve Alerjiler
Egzama bir alerji değildir. Ancak sık sık alerjik rahatsızlıklarla birlikte ilerler. Buna karşın egzamalı insanların ciltleri, diğer insanlara göre bir ölçüde daha geçirgendir. Bu yüzden alerjen madde geçişlerinde daha riskli durumdadırlar. Egzaması olan insanlar alerjik reaksiyonlara karşı daha duyarlıdır.
Egzama (Atopik Dermatit) Nedenleri
Egzamaya neden olan etkenler arasında kimi zaman çevresel kimi zaman da genetik faktörler bulunmaktadır. Kalıtsal aktarım sonucunda hastaların bazılarında alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bu da uzun vadede egzama için uygun zemin hazırlamaktadır. Egzamaya sebep olan etkenler arasında şampuan, banyo köpüğü, deterjan ve sabun benzeri tahriş edici nitelikte alerjen maddelerle temas etmek önemli bir yer tutar. Bunun yanı sıra nem, toz, küf, kuru ve soğuk hava gibi çevresel bazı faktörler de egzama ile sonuçlanabilmektedir. Günlük yaşam stresi ve bazı genetik nedenler de egzama oluşmasına neden olabilmektedir. Egzama rahatsızlığına neden olan staphylococcus aureus isimli bir bakteri de mevcuttur. Bu bakteri cildin bariyer işlevini bozarak yararlı bakterilerin yerine geçebilmektedir. Egzama nedenlerini listelememiz gerekirse:
- Alerjen maddeler
- Kozmetik ürünler, cilt bakım ürünleri
- Kuru ve soğuk iklim koşulları
- Küf
- Polen
- Parfüm, sabun ve deterjan benzeri kimyasal bazı maddeler
- Genetik etkenler
- Kişinin bağışıklık sisteminin zayıf oluşu
- Kaygı ve stres faktörü
- Hava kirliliği
- Anti hijyenik koşullar
Egzama (Atopik Dermatit) Belirtileri Nelerdir?
Egzama hastalığının belirtileri herkeste farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda dirsek, kafa derisi, yüz ve diz gibi bölgelerde lezyonların oluştuğu görülür. Daha büyük çocuklarda ya da yetişkinlerde ise ayaklar, kol içleri, eller ve dizin arka kısmı lezyonların en yaygın görüldüğü alanlardır.
Egzama semptomlarını sıralamamız gerekirse:
- Cilt kuruluğu
- Deride su toplanması
- Kişinin cilt renginde değişimler
- Kuru ve pullu lezyonlar
- Hassasiyet
- Ciltte kalınlaşma
- Kaşımadan kaynaklı yaralanmalardır.
Egzama (Atopik Dermatit) Nasıl Teşhis Edilir?
Dermatolog tarafından gerçekleştirilen muayenenin ardından bulgular ve cildinizdeki belirtiler değerlendirilerek egzama teşhisi konulur. Bununla birlikte egzama hastalarında sıkça rastladığımız alerjik durumları kontrol etmek için kan testi veya Deri Prick Testi gibi alerji testlerinden faydalanılabilir.
Egzama Tedavisi
Egzama rahatsızlığı için kesin bir tedaviden söz etmek mümkün değildir. Fakat kaşıntının giderilmesi, cildin koruma altına alınması, enfeksiyon ve iltihap oluşumunun engellenmesi mümkündür. Kapsamlı bir egzama tedavisinin amaçları şu şekildedir:
Cilt Hasarının Önlenmesi
Cildin aşırı miktarda sıvı kaybetmesini önlemek, kuruyup çatlamasının önüne geçmek için nemlendirici tedaviler uygulanır. Bu sayede cilt bariyerinin güçlendirilmesi de mümkündür.
Yangı Reaksiyonunun Azaltılması
Egzamalı kişiler ciltlerinde genellikle kızarık, kuru ve de kaşıntılı yangı bölgeleri hissederler. Yangı reaksiyonlarının engellenebilmesi için steroid içerikli yüzeysel kremler kullanırlar. Bu kremler, yeterince güçlü değilse yangı reaksiyonunu kontrol altına alabilmek adına aşağıdaki tedavilere başvurulabilir:
- Damardan veya oral yoldan kortikosteroid tedavileri
- Cilt lezyonlarının morötesi ışıklarla giderilmesini sağlayan Fototerapi
Kaşıntının Giderilmesi
Kaşıntı için en temel tedavi yöntemi olarak uzun sürelerden beri kullanılan metot antihistaminiklerdir. Bu tedavi kişinin gece rahat uyumasını sağlar.
Enfeksiyon Önleme
Cildin yüzeyinde meydana gelen çatlakların enfekte olması durumunda antibiyotik tedavisine başvurulabilir. Doktorunuz tarafından aksi belirtilmediği taktide düzenli biçimde ilaçlar kullanılmalıdır. Bununla birlikte kaşıntıyı arttıracak dar kıyafetlerden uzak durmak, hassas cilt ürünleri kullanmak da enfeksiyonları önlemek konusunda önemli adımlardır.
Egzamadan Korunmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Kendimizi egzamadan korumak için veya egzama rahatsızlığının daha rahat bir şekilde atlatılması için alabileceğiniz önlemleri sıralamamız gerekirse:
- İçinde yaşadığımız ortamın ısı ve nem oranının uygun ve yeterli olmasına dikkat edilmeli
- Egzamalı olan bölgenin tahriş olması engellenmeli, bölge kaşınmamalı
- Ev havalandırılmalı
- Mevsim koşullarına göre banyo yapma sıklığı ayarlanmalı
- Banyo yaparken sert kese ve lifleri kullanmaktan sakınılmalı, suyun fazla sıcak olmamasına özen gösterilmeli,
- Nötr sabundan yana tercihte bulunulmalı
- Banyodan sonra vücudun tamamı, uygun bir nemlendirici ile nemlendirilmeli
- Ellerinizi sık sık nemlendirmeyi ihmal etmemeli
- Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmalı
- El yıkarken ılık su kullanmalı ve kurularken kağıt havlu tercih edilmeli
- Özellikle temizlik yaptığımız sırada kimyasallara ve suya dokunurken eldiven kullanmalı
- Kış aylarında yünlü kıyafetler giyerken cilde doğrudan temas etmemesine dikkat edilmeli penye bir kıyafetin üstüne giyilmeli
- Polar halı, battaniye ve benzeri toz tutma özelliği olan eşyalardan uzak durmalı
- Stres unsurlarından kaçınılmalı
- Çiğ sebze ve meyvelere, et ürünlerine çıplak ellerinizle dokunmamalı
- Sağlıklı bir beslenme rutini geliştirmeli
- Her gün yeterince su içmeye özen gösterilmeli
- Doktorunuzun egzamaya karşı verdiği tavsiyelere harfiyen uymalısınız.
