Beyinde değişik nedenlerden oluşan hasarlardan dolayı bireyler hareket kabiliyetini ve kontrolünü yitirebilir. Günümüzde hareket bozukluklarının tedavisinde en çok uygulanan yöntemlerden biri de beyin pilidir.
Tıpta “Derin Beyin Stimülasyonu (DBS)” olarak bilinen beyin pili; pek çok hastalığın iyileştirilmesinde kullanılıyor. Beyin içine yerleştirilen ve elektriksel uyarılar ileterek beyin hareketlerini düzenleyen bu cihaz sayesinde nörolojik kaynaklı “istemli veya istemsiz” şikâyetler ayarlanıp kontrol altına alınabiliyor.
Epilepsi, Parkinson ve tremor benzeri nörolojik rahatsızlıklar, hastanın beyin sinir sistemindeki aktiviteyi düzensiz hale getirecek bazı semptomlara neden olur. Bu rahatsızlıklar, hastaların gündelik aktivitelerini yerine getirmesini zorlaştırır hatta engeller.
Beyin pili ameliyatları, nörolojik rahatsızlıktan ötürü bozulan sinirsel aktivitelerin iyileştirilmesi ve hastanın yaşamını daha konforlu hale getirmek için uygulanır. Beyin pili ameliyatlarından önce hastanın bir dizi detaylı muayeneye alınması gerekir. Bunun için doktor, hem görüntüleme teknolojilerinden faydalanır hem de nöropsikiyatrik değerlendirme testleri gerçekleştirir.
Bu testlerin sonuçlarına göre doktorlar, hasta için beyin pili ameliyatının uygun ve gerekli olup olmadığına karar verir.
Beyin pili ameliyatları, her hasta için uygulanabilir bir tedavi prosedürü değildir. Beyin pili ameliyatının ardından nörolojik hastalıklardan dolayı yaşanan semptomlar belirgin biçimde iyileşme gözlenir.
Alanında uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilen tetkik ve araştırmalar neticesinde hasta uygun bulunursa beyin pili ameliyatı planlanabilir.
Beyin pili ameliyatının kaç saat süreceği, hastanın yaşı, sağlık durumu ve pilin yerleştireceği lokasyona göre değişiklik gösterebilir. Fakat genel olarak beyin pili ameliyatların süresine dair rakam vermemiz gerekirse iki ila beş saat arasında operasyon tamamlanabilmektedir.
Diğer beyin ve sinir cerrahisi operasyonlarına göre daha az risk taşıyan beyin pili, hastaların yaşam kalitelerini artırıyor. Hastalar kısa bir şekilde günlük yaşamlarına dönebiliyor. Beyin pili şu hastalıkların tedavisinde öneriliyor:
Beyin pili ameliyatı öncesi MR ve diğer görüntüleme yöntemleriyle hastaların beyin haritası çekilir. Bu harita dikkate alınarak elektrotların konulması gereken merkezler belirlenir. Bu noktalara elektriksel işlevi yerine getirecek ince kablolar yerleştirilir. Bu işlem sonrasında ince elektrotlar, beyin bölgelerine elektrik sinyalleri göndererek oralardaki sorunlu aktiviteyi düzenler. Cihazın kontrol ünitesi göğüs veya karın bölgesine implant edilerek bir pil yardımıyla desteklenir. Tedavi sürecinde hastanın ihtiyaçları doğrultusunda cihaz ayarları optimize edilebilir.
Beyin pili tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım sergilenir. Uzman bir nörolog veya nörocerrahın koordinesiyle süreç yönetilir. Hastaların tedavi döneminde düzenli olarak hekimlerle iletişim halinde olmaları önemlidir, Cihazın bakımı ve ayarlamaları için takip randevularına özen gösterilmelidir.
Çocuklarda da beynin sinir sistemi aktiviteleri bozukluğa uğrayabilir. Bu gibi vakalarda beyin pili ameliyatı gerekli görülebilmektedir. Operasyona çocuk nörolojisi uzmanı, psikiyatrist hekim ve beyin cerrahı tarafından karar verilebilir. Çocuklarda beyin pili ameliyatlarına karar verilirken çocuk hastanın sağlık raporları ve yapılan tetkiklerin sonuçları göz önünde bulundurulmalıdır.
Çocuklarda beyin pili ameliyatı öncesinde çocuğun tıbbi geçmişi, çocuğun yaşadığı semptomların şiddeti ve bunların gelişim sürecine etkileri detaylı şekilde değerlendirilir. Farklı tedavi seçenekleri ve olası sonuçları da incelendikten sonra operasyon kararı alınır.
Çocuk hastalardaki beyin pili ameliyatlarının yetişkin bireylerdeki beyin pili ameliyatları ile farklılıklarını sıralamamız gerekirse:
Çocuklarda kafatası ve beyin, yetişkin bireylere kıyasla daha küçük ve yumuşak dokuludur. Bu yüzden cerrahi müdahale çok daha hassas ve titizlik gerektirir.
Ameliyat sırasında çocuklara uygulanacak olan genel anestezinin miktarı, anestezi amacıyla kullanılacak olan ilaçların dozları, çocuğun vücut ağırlığına uygun şekilde planlanmalıdır.
Çocuklarda beyin pili ameliyatı uygulandıktan sonra iyileşme sürecinin yetişkin bireylerden çok daha hızlı şekilde gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
Beyin pili ameliyatı gerçekleştirilecek çocukların ve ailelerinin mutlaka psikolojik olarak desteklenmesi ve sürece hazırlanması gerekir.
Çocuğun beyin bölgesine elektrotlar yerleştirilir ve bunlar köprücük kemiği altına ya da göğüs kafesine yerleştirilen pillere bağlanırlar.
Beyin pili yaklaşık beş ila altı yıllık bir kullanım ömrüne sahiptir. Bu süre tamamlandığında beyne yerleştirilen elektrotlara dokunulmaz ancak kullanım ömrü biten pil değiştirilir. Beyin pilinin değiştirilmesi on beş dakika içerisinde tamamlanabilen basit bir tıbbi müdahaledir.
Kadın ve erkek bireylerde beyin pili ameliyatının uygulanma prensibi genel olarak aynıdır. Ameliyata karar verilmeden önce hasta detaylı bir nörolojik muayeneden geçirilir. Yapılan çeşitli testlerin ardından uzman doktor, hastanın beyin pili ameliyatı için uygun olup olmadığına karar verir.
Beyin pili ameliyatı genellikle genel anestezi altında uygulansa da bazı vakalarda lokal anestezi ile gerçekleştirilen operasyonlar da vardır. Bazı hastalar, normalden daha hassas bir cilt yapısına sahip olabilir. Bu hastalarda beyin pilinin yerleştirildiği noktada cilt tahrişi meydana gelebilir.
Bu tür problemler bazı ilaç uygulamaları ile kontrol altına alınabilir. Beyin pili ameliyatı, nörolojik rahatsızlıklardan dolayı gerçekleşen sinirsel aktivite bozuklukların tedavisinde etkili bir yöntemdir.
Erkeklerde beyin pili ameliyatı, kadın hastalarda olduğu gibi benzer prensipler altında gerçekleştirilir. İlk olarak hastanın beyin pili ameliyatı için gerekli görülen kriterleri taşıması beklenir. Her hasta uzun ve detaylı tetkiklerden geçirilir. Bu tetkik ve incelemelerin sonucunda uzman doktor, hastanın ameliyat için uygun olup olmadığına karar verir. Beyin pili ameliyatının ardından iyileşme sağlanamayacağı düşünülen kişilerde operasyon gerçekleştirilmez.
Genel anestezi altında uygulanan ameliyat sırasında hastanın beyninde tespit edilen bölgeye elektrotlar yerleştirilir. Beyne yerleştirilen bu elektrotlar, göğüs ya da karın bölgesine yerleştirilen beyin piline bağlanır. Beyin pili, elektrotlara düşük voltajlı elektrik akımı iletir.
Hastanın gösterdiği semptomlara göre pilin ayarları kişiye özgü şekilde gerçekleştirilir. Bunun için hastanın düzenli şekilde rutin doktor kontrollerine gitmesi gerekir. Nörolojik rahatsızlıklardan dolayı meydana gelen sinir sistemi aktivite bozuklukları beyin pili ameliyatı ile iyileştirilebilir veya kontrol altına alınabilir.
İleri yaştaki bireylerde beyin pili ameliyatında hastanın genel sağlık durumu, nörolojik hastalığın hangi aşamada olduğu, elektrotların yerleştirileceği bölgenin konumu ve daha bir çok etken değerlendirilmek durumundadır. Uzman doktorlar, gereken tüm tetkikleri gerçekleştirdikten sonra hastanın ameliyata uygun olup olmadığına karar verir. Beyin pili ameliyatına rağmen herhangi bir iyileşme sağlanamayacağı düşünülen hastalarda operasyon gerçekleştirilmez.
Yaşlılarda beyin pili ameliyatının risk faktörleri kişiden kişiye değişebilmektedir. Ameliyat sonrasında semptomların ne şekilde seyrettiği, uzman doktor tarafından gözetim altında tutulur.
Beyin pili ameliyatı, ileri yaştaki nörolojik hastaların gereksinim duyduğu günlük yaşam konforunun sağlanmasında etkili olmaktadır.
Beyin pili ameliyatı, güvenli olarak nitelendirilen bir cerrahi operasyondur. Ancak her cerrahi girişimde olduğu gibi beyin pili ameliyatında da bazı risk unsurları söz konusudur.
Beyin pili ameliyatındaki risk faktörlerini sıralamamız gerekirse:
Beyin pili ameliyatlarının ardından hastanın iyileşme sürecini daha sağlıklı hale getirmek için dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu süreçte uzman doktorunuzun tavsiyelerine harfiyen uymanız beklenir. Bu sayede operasyon sonrası iyileşme sürecini en hafif şekilde atlatabilirsiniz. Beyin pili ameliyatından sonra hastanın dikkat etmesi gereken noktaları sıralamamız gerekirse:
Beyin pili ameliyatlarının ardından yaşanacak iyileşme süreci her hasta için farklılık gösterir. Hastanın genel sağlık durumu, elektrotların yerleştirildiği bölge ve söz konusu nörolojik hastalığın hangi seviyede olduğu iyileşme süreci üzerinde etkili olmaktadır. Hatta hastanın psikolojik durumu bile hastalığın iyileşme sürecinde etkilidir.
İyileşme tamamlandıktan sonra hasta doktor kontrollerine düzenli şekilde gitmeye devam etmeli, ihtiyaç halinde psikolojik destek almalıdır.
Cerrahi operasyonun ardından hasta nöroloji hekimi tarafından muayeneye tabi tutulur. Hastaya takılan beyin pilinin ve elektrotların ayarları nöroloji hekimi tarafından, hastanın ihtiyaçlarına göre uzaktan kumanda benzeri bir cihazla yapılır.
Evet. Tıp dünyasında yaşanan teknolojik gelişmeler günümüzde beyin pillerinin şarj edilebilmesine olanak sağlamaktadır. Eski yıllarda kullanılan beyin pillerinin kullanım ömrü 5-6 yıl ile sınırlıydı. Ancak günümüzde şarj edilebilen beyin pilleri 25 yıl boyunca kullanılabilmektedir. Fakat pilin değiştirilmesi gerekirse bu on beş dakika gibi kısa bir sürede gerçekleştirilebilen basit bir işlemdir.
Beyin pili ameliyatı çok sayıda farklı nörolojik rahatsızlığın tedavisinde etkili biçimde kullanılmaktadır. Hangi hastalığa karşı uygulanacağı, operasyonun süresini ve zamanlamasını farklılaştırır. Fakat hastalık fazla ilerlemeden yapılan müdahaleler daha başarılı sonuçlar verir. Bu konuda daha detaylı bilgi almak için Özel Ortadoğu Hastanesi doktorları ile iletişime geçebilirsiniz.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Beyin ve Sinir Cerrahi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Beyin ve Sinir Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.