Boyun ve bel fıtığı rahatsızlıkları nedir? Neden ve nasıl gelişir? Tedavide kullanılan yöntemler nelerdir? Özel Ortadoğu Hastanesi bel ve boyun fıtığı ameliyatlarına dair bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Her insan yaşamının bir döneminde mutlaka bel veya boyun sorunlarıyla karşılaşır. Bu sorunun nedeni kimi zaman mekanik bir ağrı olurken kimi zaman da fıtık olabilir. Bel ve boyun fıtığı ameliyatında mikrocerrahi yöntemi sıklıkla tercih edilmektedir.
Belde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemiklerin arasında omurganın dayanıklılığını ve hareketliliğini sağlayan ve disk adı verilen kıkırdak yapılar bulunur. Diskler omurgaya gelen ani darbelerin dengeli biçimde dağılmasını sağlar. Dış yüzeyi sert olan bu disklerin içi yumuşak dokularla kaplı haldedir. Darbelere, ters hareketlere ya da yıpranmaya bağlı olarak bu yumuşak doku diskin sert yüzeyini aşar ve dışarıya çıkabilir. Buna bel fıtığı denir.
Omurganın bel ve sırt dışındaki bir bölümü de boyundur. Bel ile benzer yapıdadır. Boyun bölgesinde 7 adet omur kemiği bulunur. Yine omurganın dayanıklılığını ve hareketliliğini sağlayan ve dışı sert, içi ise yumuşak yumuşak dokularla kaplı diskler vardır. Çeşitli nedenlerle içerideki yumuşak dokunun dışarıya taşmasına boyun fıtığı denir.
Bel fıtığının en sık görülen belirtisi bel, kalça ve bacaklara yayılan şiddetli ağrıdır. Ayrıca bacaklarda, ayaklarda uyuşma ve yürümekte zorlanma da görülür.
Boyun fıtığının en önemli belirtisi ise boyunda ve ensede zaman zaman kollara ve kürek kemiklerine doğru yayılan şiddetli ağrıdır. Bunun yanında kollarda ve ellerde uyuşma ile el ve kollarda kuvvetsizlik yaşanır.
Bel ve boyun fıtıklarının tanısını hastanın şikâyetlerinin dinlenmesi ve ayrıntılı bir fiziki muayene ile konulur. Tanının konulmasında genellikle MR ve EMG de kullanılır.
Mikrocerrahi yöntemi son yıllarda doktorlar ve hastalar tarafından en çok tercih edilen ameliyat yöntemidir. Bunun nedenleri şöyle sıralanabilir:
Mikrocerrahi, mikroskop yardımıyla ayrıntılı görüntü elde edilen bir cerrahi yöntemdir. Mikrocerrahi yöntemi bel ve boyun fıtığı, bel kayması, dar kanal gibi hastalıklarda kullanılır.
Mikrocerrahi yöntemde hasarlı bölgeye küçük bir kesi açılır ve operasyon bu bölgede yapılır. Ayrıntılı görüntüleme için ameliyatta dev boyutta bir mikroskop kullanılır. Böylece ayrıntılı ve net bir görüntü sağlanması, hasta için hayati önemi olan dokuların zarar görmesi yani felç olma riskini en aza indirir. Kesinin çok küçük olması da iyileşme sürecini hızlandırır, enfeksiyon riskini azaltır ve daha estetik olan küçük bir yara izi bırakır.
Bel ve boyun fıtığı ameliyatlarından 4 saat sonra hasta ayağa kaldırılır ve bir şeyler yiyip içmesine izin verilir. Hasta, operasyonun ardından aynı gün ya da ertesi gün hastaneden taburcu edilir. Ameliyattan bir gün sonra hasta günlük yaşamına dönebilir.
Boyun fıtığı ameliyatı, boyun bölgesinde yer alan omurlar arasındaki disklerin, olması gereken yerden çıkması ve sinir köklerine baskı uygulamasının sonucunda ortaya çıkan tıbbi bir vakadır. Boyun fıtığı ameliyatı, omurilik ve sinir köklerinin üzerinde kireçlenmelerden ve fıtıktan dolayı oluşan baskının azalmasını sağlar. Bu da hastanın hissettiği ağrıları giderir. Hasta kaslarını ve diğer vücut fonksiyonlarını eskisi gibi verimli şekilde kullanmaya başlar.
Boyun fıtığı ameliyatında asıl amaç fıtıklaşan diskin çıkarılması ya da sinir kökleri üzerinde baskı yaratan kemik yapılarının düzeltilmesidir. Ameliyat sırasında fıtığın boyutu, hastanın genel sağlık durumu ve fıtığın türüne göre yaklaşım sergilenir. Ameliyattan sonra hastaların ağrıları azalırken hareket kabiliyetleri de artmaktadır. Sinir işlevleri iyileşme gösterir. Boyun fıtığı ameliyatı sinir dokularında meydana gelen tahriş ve baskı unsurunu da gidermektedir. Hastanın felç riskini de önemli ölçüde azaltmış olur.
Çocukluk evresinde gelişen boyun fıtıkları son derece az rastlanan tıbbi bir tablodur. Bunun nedeni çocukların anatomik yapısıdır. Henüz gelişimi tamamlanmamış kıkırdak yapısından dolayı çocuklarda genellikle boyun fıtığı gözlenmemektedir.
Bunlarla birlikte ciddi travmalar yaşayan çocuklarda kıkırdak yapısı bozulabilir ve fıtık oluşabilir. Böyle bir travma sonucunda fıtıklaşma olursa çocuklar için boyun fıtığı ameliyatı gündeme gelebilmektedir.
Boyun fıtığı vakalarının en önemli nedenleri ağır çalışma koşulları veya aşırı pasif çalışma koşullarıdır. Masa başı çalışan ve uzun süreler boyunca aynı yöne bakan insanlar, egzersiz yapmayan insanlar veya soğuk havaya maruz kalan insanlar boyun fıtığı tehlikesi ile karşı karşıyadır. Boyun fıtığına neden olan faktörler doktor tarafından değerlendirilir ve hangi tedavi yönteminin uygulanacağına karar verilir.
Erkek hastalarda da tıpkı kadınlarda olduğu gibi ilk olarak doktor; fıtığın yerini, boyutunu ve durumunu tespit eder. Ardından ameliyata dair karar verir. Boyun fıtığının sebepleri arasında en yaygın olan faktör ağır işlerde çalışmaktır. Açık havada ve soğukta çalışmak boyun fıtığı riskini arttırmaktadır. Bununla birlikte uzun boylu ve zayıf kişilerde başı öne eğme alışkanlığı boyun fıtığına neden olabilmektedir.
İleri yaşlardaki boyun fıtığı hastalarında kireçlenmeden ötürü dikensi bir yapı oluşur ve bu yapı sinirlere ciddi şekilde baskı uygular. Tıp literatüründe bu çıkıntılara osteofit adı verilmektedir. Sinirler üzerine binen bu baskı, yalnızca kireçlenmeden ötürü değil aynı zamanda disk ekleminin fıtıklaşmasından da kaynaklanabilmektedir. Bu durumun varlığı ameliyat süresinin uzamasına yol açar. Doktor fıtığın durumunu tespit ettikten sonra hastanın genel sağlık durumu uygunsa ameliyata karar verir.
Eğer hastalarda ilaç tedavisi veya fizik tedavi ile sonuç alınamıyorsa cerrahi tedavi seçeneği gündeme gelir. Boyun fıtığı ameliyatında genellikle iki farklı yöntem tercih edilmektedir.
Bu iki yöntemden ilki diskektomi yöntemidir. Diskektomi yönteminde boyun bölgesi sinirleri üzerine baskı yapan disk yahut çıkıntı, cerrahi operasyonla temizlenmektedir. Aksini gerektirecek bir durum söz konusu değilse boyun bölgesinde bir kesi açılarak ameliyat gerçekleştirilir. Disk normalde olması gereken yapıya kavuşturulur. Sinirler üzerindeki baskı ortadan kaldırılır ve hasta iyileştirilir.
Eklem mesafesi boş bırakılır. İki omur zaman içerisinde kaynar.
Genellikle uygulanan ikinci ameliyat yöntemi; mikrodikektomi ve füzyon yöntemidir. Mikrodikektomi yönteminde ameliyat endoskop yardımı ile ve minimal bir kesi içerisinden gerçekleştirilir.
Fıtığın çıkarılmasından sonra kireçlenmenin neden olduğu kemik çıkıntıları temizlenir. Son olarak iki kemiğin yeniden birbirine kaynamasını sağlamak için bir malzeme kullanılır. Bu malzeme, eklem mesafesinin çökmesine engel olur. Bu yöntem diskin çıkarılmasında ilk yönteme göre daha az doku hasarı yarattığı için önemli bir avantaj sağlar. Bu yöntemle gerçekleştirilen ameliyatların ardından iyileşme süreci de çok daha hızlı olur.
Boyun fıtığı ameliyatlarında tercih edilen üçüncü yöntem ise mikrodikektomi ve servikal disk protezi yöntemi olarak öne çıkar. Fıtık ve kireçlenmenin temizlenmesinin ardından omurlar arasına hareketli bir protez yerleştirilir. Boyun hareketleri bu sayede korunur ve hareket kısıtlılığı da engellenmiş olur.
Boyun fıtığı ameliyatları, hasta genel anestezi etkisi altındayken gerçekleştirilir. Ameliyat yöntemine ve hastanın genel sağlık durumuna göre birkaç günlüğüne hastanede yatışa karar verilebilir. Ameliyattan sonra hastanın iyileşme süreci takip altında tutulmalıdır. Hastanın yaşadığı ağrı şikayetlerini azaltmak için ağrı kesicilerden faydalanılır. Boyun bölgesine soğuk uygulanabilir. Ameliyat sonrasında hastaların fiziksel aktivitelerini sınırlandırması ve boyunluk takması önerilir. Doktor gerekli gördüğü takdirde fizik tedavi uygulamalarını başlatabilir.
Boyun fıtığı ameliyatı da diğer tüm cerrahi işlemler gibi bazı risk unsurları barındırır. Boyun fıtığı ameliyatının taşıdığı risk faktörleri ve komplikasyonlar arasında yutma ve yutkunma güçlüğü, ses kısıklığı, cilt enfeksiyonu, omurilik hasarı, yemek borusu zedelenmesi, beyin ve omurilik sıvısı kaçağı, kesi yerinde kanama ve protezden kaynaklanan sorunları sıralayabiliriz.
Boyun fıtığının cerrahi tedavisinden sonra, hastanın iyileşme süreci; hastanın ameliyat öncesi durumuna ve tercih edilen ameliyat yöntemine göre farklılık göstermektedir. Bazı vakalarda hasta aynı gün eve dönebilirken, bazı vakalarda birkaç gün hastanın hastanede gözetim altında tutulması gerekebilir. Servikal disk protezi tercih edilen hastalar, boyun hareketlerini engellemek için birkaç gün süresince boyunluk takmalıdırlar. Kapalı ameliyatların ardından yine hastanın birkaç gün boyunca boyunluk takması gerekir.
Boyun fıtığı ameliyatları, hasta genel anestezi etkisi altındayken uygulanır. Ameliyattan sonraki birkaç saat içinde hastalar anestezi etkisinden çıkarlar. Ağrılar geçer. Yani hastalar ameliyat günü normal, rutin beslenme alışkanlıklarına dönebilirler.
Boyun fıtığı ameliyatından sonra nadiren de olsa bazı komplikasyonlar ve yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Görülebilen yan etkileri sıralamamız gerekirse:
Ameliyatın ardından sonra cerrahi işlem uygulanan bölgede şiddetli ağrılar gözlenebilir. Ateş şikayeti yaşanabilir. Kızarıklıklar ve şişlikler meydana gelebilir. Hastanın dikişlerinde kanama, yara yerinde sulama gibi bazı durumlar gözlenirse bir enfeksiyon riski söz konusudur. Enfeksiyon tehlikesine işaret eden bir durum yaşanırsa geç kalınmadan doktora başvurmanız gerekir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Beyin ve Sinir Cerrahi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Beyin ve Sinir Cerrahisi HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
