Doğuştan Omurga Eğriliklerinin Tedavisi

Omurga kaynaklı bazı hastalıklar bebeğin anne karnında gelişimiyle birlikte başlar. Bu hastalıklara konjenital omurga hastalıkları denilir. Bu hastalıklar içerisinde en sık görülenlerden biri de konjenital skolyozdur (doğuştan omurga eğriliği). Konjenital skolyoz ile ilgili bilmek istediğiniz her şey yazımızda…

Doğuştan Omurga Eğriliği (Skolyoz) Nedir?

Bebek anne karnında iken omurgasında meydana gelen şekil bozukluklarına doğuştan skolyoz adı verilir. Bu şekil bozuklukları embriyolojik oluşumun ilk 6 haftasında meydana gelir ve bebek büyüdükçe daha belirgin bir hal alır.

Anne karnındaki bebeklerin omurga ve organ gelişleri ilk üç ayda tamamlanır. Bu süre içerisinde omurgada anormal bir gelişim oluşması durumunda omurlar da asimetrik olur ve eğrilikler gelişir. Bozukluğun tipi ise anormal olan omurun, omurganın neresinde olduğuna bağlı olarak değişir.

Normal bir omurga arkadan düz, yandan ise kıvrımlı görülür. Sırt bölgesinde hafif bir kamburluk (kifoz), bel bölgesinde ise çukurluk (lordoz) vardır. Bebeğin omurgasındaki asimetrilik yana doğru olmasına skolyoz, öne doğru olmasına ise artmış kifoz denilir.

Doğuştan (Konjenital) Skolyozun Sebepleri Nelerdir?

Konjenital skolyoz vakalarında genetik ve çevresel etkenlerin payı vardır. Omurların oluşumunda etkili olan genlerdeki bozukluklar skolyoza neden olabilir. Birinci derecede bir yakınında doğuştan skolyoz olan bir kişide bu hastalığın görülme riski %15 oranındadır. Bunun yanında yapılan araştırmalarda, karbon monoksite maruz kalmış hayvan embriyolarında omurga anomalilerine sıklıkla rastlandığı görülmüştür.

Doğuştan (Konjenital) Skolyoz Bulguları Nelerdir?

Omurganın yana doğru eğik olması, kamburluk veya içe doğru eğiklik, sırtta renk değişikliği, kıllanma ve gamzeler de doğuştan skolyoz belirtileridir. Doğuştan skolyozun diğer belirtileri ise;

• Birbirine eşit olmayan omuzlar, bel veya kalçalar
• Bacaklara oranla gövdenin orantısız kısalığı
• Denge bozukluklarıdır.

Doğuştan Skolyozun Diğer Skolyoz Türlerinden Farkı Nedir?

Omurlar dikdörtgen olması gerekirken üçgen, birbirine kısmen veya yapışık olabilir. Doğuştan skolyozda omurga deformitesinin doğal seyri kestirilemeyebilir. Uzun yıllar değişmeyen eğrilik kısa sürede kötüleşebilir. Ayrıca bu eğriliğe soluk borusu, yemek borusu, böbrek, akciğer, kalp ve kol-bacak anomalileri de eşlik edebilmektedir.

Bu vakalarda omurganın esnekliği de azdır. Eğriliklerin korse veya alçı ile tedavisi ise mümkün değildir. Bu nedenle cerrahi tedavi gerekliliği diğer skolyoz türlerine oranla daha fazladır.

Diğer skolyoz türlerinde füzyon cerrahisi kullanılabilirken, konjenital skolyozda füzyon cerrahisi olumsuzluklar doğurabilmektedir. Çünkü füzyon tedavisi, omurganın büyümesini, göğüs kafesi ve akciğerin gelişimini de durdurur. Göğüs kafesinin gelişememesi ise akciğer-solunum problemlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır.

Doğuştan Skolyoz’a Neden Olan Yapısal Bozukluklar Nelerdir?

Omurgadaki birkaç yapısal bozukluk konjenital skolyoza neden olabilmektedir.

• İlk yapısal bozukluk, omurun şeklinden kaynaklanır. Omurlar, üst üste yerleştirilmiş silindirler şeklindedir. Bu omurlar arasında üçgen şeklinde bir yarım omur olduğunda omurga bu noktadan eğilir.
• İkinci bir yapısal bozukluk ise, omurlar büyürken meydana gelir. Bazı omurlar yapışır ve büyümezken, diğerleri ise büyür. Eğrilik bu farklılıktan da kaynaklanabilmektedir.
• Bir diğer yapısal bozukluk ise omurlarda bir problem olmamasına rağmen, kaburgalardaki problemlerden kaynaklanabilir. Bu tür durumlarda kaburgalar birbirine yapışık olarak büyürse konjenital skolyoz görülebilmektedir.

Doğuştan Skolyoz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Konjenital skolyozda iki tedavi yöntemi vardır. Bunlar;

• Kontrollü izlem
• Cerrahi tedavidir

Kontrollü İzlem

Skolyozun gelişimi fiziksel muayeneler ve çekilen röntgenlerle kontrol altındadır. Eğrilik artmadıkça iskelet sistemi gelişip olgunlaşana kadar bu izlem devam eder. Bu süreçte esnek bir eğrilik varsa korse tedavisi yararlı olabilmektedir. Ardından Cerrahi Tedaviye geçilir.

Cerrahi Tedavi

Konjenitel skolyoz vakalarında ilerleme ihtimalinin fazla ve takip sürecinde de ilerleme saptanan durumlarda cerrahi tedavi seçeneği öne çıkar. İlk aşamada kısıtlı bir alana füzyon yapılarak eğrilik kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Konjenital skolyoz vakalarında yapılacak kısıtlı füzyon operasyonları ise şöyledir:

Hemivertebrektomi

Bazen eğriliğe neden olan omurun çıkarılması faydalı olabilmektedir. Bu operasyona hemivertebrektomi denilir. Ameliyattan sonra gövde 3-4 ay boyunca alçıda tutulur.

Büyüyen Çubuklar İle Eğrilik Kontrolü

Küçük çocuklarda eğriliğin üst ve altına vidalarla birleştirilen çubuklar konularak eğrilik giderilmeye çalışılır. 6 ayda bir çocuğun büyümesine paralel bu çubuklar periyodik bir şekilde uzatılarak erişkinliğe kadar devam edilir. Bu ameliyatta manyetik çubukların kullanılmaya başlanması ile birlikte tekrarlayan ameliyatlara ise gerek kalmamıştır. Erişkin yaşta ise füzyon işlemi uygulanır.

Göğüs Kafesini Genişletme (VEPTR)

Bazı konjenital skolyoz hastalarında ise kaburga anormallikleri ve yetersiz göğüs gelişimi vardır. Bu vakalarda göğüs kafesine çubuklar yerleştirilerek hem göğüs kafesi düzeltilir hem de füzyona gerek kalmadan eğrilik kontrol altına alınabilir. Bu hastalarda da 6 ayda bir periyodik uzatmalar yapılır.

Enstrümantasyon ve Füzyon, Osteotomiler

Skolyoz vakalarından tedavisi en zor olanlar 70-80 derece üzerinde eğrilik bulunanlardır. Bu vakalarda omurga çıkarılıp veya çıkarılmadan düzeltilmeli veya omurlar titanyum vida ve çubuklarla tespit edilmelidir.

Çocukluktaki skolyoz, çocuğun fiziksel büyümesine paralel olarak ilerler. Skolyoz tedavisi kapsamında yapılacak füzyon işleminde ise omurga büyümesi durdurulur. Bu nedenle omurga kısa kalır.

Füzyon işlemi;

• 5 yaş altı çocuklara yapıldığında omurilik kanalı dar kalır
• 8 yaş altında yapılırsa akciğer gelişimi bozulur
• 10 yaş altında yapılırsa göğüs kafesinin gelişimi bozulur, gözde kısa kalır. Göğüs kafesinin gelişmemesi ise akciğer ve solunum sorunlarına neden olur.

Bütün bu nedenlerle çocuklukta füzyon işleminin yapılması tavsiye edilmez. Çocuk ergenlik çağına yetiştikten, akciğer, omurilik kanalı, göğüs kafesi ve boy uzaması tamamlandıktan sonra füzyon işlemi yapılmalıdır.

Doğuştan Skolyoz Sık Sorulan Sorular

Skolyoz Daha Çok Kimlerde Görülür?

En sık görülen İlliopatiz Skolyoz daha çok ergenlik çağına giren kız çocuklarında görülür. Kız çocuklarnda görülme oranı erkeklere oranla 8-10 kat daha fazladır. Özellikle adet görmeden önceki hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar.

Konjenital Skolyoz Tedavi Edilmezse Hangi Sağlık Sorunları Yaşanır?

• Akciğer ve solunum problemleri
• Kalp problemleri
• Yeti kayıpları
• Omurilik basısı ve felç
• Kozmetik ve psikolojik sorunlar ortaya çıkar.

Bebeklerde Skolyoz Olur Mu?

Evet, olur. Konjenital skolyoz, anne karnında gelişen skolyozu ifade eder. Bebek doğduğunda skolyoz ile birlikte dünyaya gelir.

Skolyoz Kaç Yaşında Belli Olur?

Skolyoz belirtileri genelde yoğun büyümenin olduğu 6-8 yaş ve 10-12 yaş arasında görülür.

Fizik Tedavi Birim Doktorları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Fizik Tedavi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Diğer Fizik Tedavi Hastalıkları

Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Fizik Tedavi Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.