Tiroit bezinin anormal seviyelerde büyümesinin sonucunda ortaya çıkan hastalığa Guatr adı verilir. Boynumuzun ön kısmında bulunan ve kelebeğe benzeyen tiroit bezi, metabolizma ve beyin fonksiyonlarımız üzerinde önemli işlevlere sahip olan tiroit hormonunun salgılandığı yerdir. Özel Ortadoğu Hastanesi Dahiliye Birimi’nde tanı ve tedavisi gerçekleştirilen Guatr hastalığını gelin daha yakından tanıyalım.
Dünya genelinde guatr hastalığının en belirgin nedeni iyot eksikliği olarak tespit edilmiştir. Tiroit hormonunun üretiminde iyot son derece etkili bir maddedir. Bundan ötürü iyot yokluğunda yeterince tiroit hormonu üretilemez ve beyin sürekli olarak tiroit bezini daha çok hormon üretmesi için uyarır. Neticesinde de tiroit bezi hızla büyümeye başlar. İyotun eksikliği kadar besinler yolu ile fazla miktarda alınmasının da Guatr hastalığına yol açabildiği biliniyor.
Guatr hastalığının en yaygın ikinci sebebi ise hashimoto tiroiti olarak bilinir. Tiroit bezine bağışıklık sistemince zarar verilmesi sonucu tahrip olan tiroit bezi yeterince hormon üretememeye başlar. Buna karşılık hipofiz bezi de sürekli olarak daha çok hormon üretmesi için tiroit bezini uyarır ve yine guatr büyümeye başlar.
Nodüllü ve nodülsüz guatr olarak iki şekilde karşımıza çıkan bu hastalık önemli bir sağlık problemidir. Zira nodüllü guatr vakalarının yüzde 4 ila 20’lik kısmı tiroit kanseri tehdidi altındadır.
Bilinen bir diğer Guatr nedeni de hamilelik sürecidir. Hamilelik sırasında salgılanan ve HCG hormonu olarak bilinen hormon, tiroit bezi üzerinde büyüme etkisi yapar. Tiroit kanseri vakalarının ilk belirtisi guatr hastalığıdır.
Guatr hastalığı tiroit hormonlarının düzensizliğine ve büyüme şekline göre farklı türlerde karşımıza çıkar. Büyüme şekline göre guatr türleri şu şekildedir:
Basit türde guatr vakalarında tiroit bezinin tamamının şişmesi ve dokunulduğunda pürüzsüz bir his yaşanmasıyla fark edilir.
Tiroid bezinde katı ya da sıvı dolu yumrular hissedilir. Nodül olarak adlandırılan bu yumrular topak şeklinde hissedilmektedir.
Tiroit bezinde kimi zaman birden çok nodül bulunabilir. Sadece tarama veya muayene sonucunda fark edilebilir.
Guatr hastalığı bazen hiçbir belirti göstermezken bazen de boyunda şişlik, nefes darlığı, ağrı, öksürük ve yutma zorluğu şeklinde kendisini ele verebilir. Guatrda tiroit bezinin az ya da çok hormon salgılamasından kaynaklı bazı semptomlar da görülür. Yetersiz hormon salgılandığı vakalarda kuru ve kaba cilt, kilo olama, kabızlık, saç dökülmesi, uyuşukluk, halsizlik ve uyku hali gibi belirtiler göze çarpar. Normalin üzerinde hormon salgılanan vakalarda ise sinirli olma hali, ishal, baş ağrısı, çarpıntı, titreme ve bulantı görülmektedir.
Guatr her yaş grubunda gözlenebilen bir hastalıktır. Fakat orta yaş üzeri bireylerde ve kadınlarda daha çok kaşımıza çıkar. İyot eksikliği, geçirilen bazı viral enfeksiyonlar, radyasyon, sigara kullanımı, gebelik, kalıtım ve menopoz guatr hastalığının bilinen sebepleri arasındadır.
Doktor tiroit bezini tetkik ettikten sonra tiroit ultrasonografisi ve tiroit testleri talep eder. Bu sayede guatr hastalığının tanısı konulur.
Guatr tedavisinde radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi girişimler ve ilaç tedavilerinden bazen biri bazen de birkaçı bir arada uygulanabilir. Hastanın hormon eksikliği tespit edilirse hormon ilaçlarına başvurulur. Aksine hormon fazlalığı saptanmışsa tiroit hormonunu baskılamak için kimi zaman radyoaktif iyot tedavisi uygulanırken kimi zaman da bazı ilaçlardan faydalanılır.
Cerrahi tedavi metodunda tiroit bezinin tamamı ya da bir kısmını çıkararak sonuç elde edilebilir. Guatrda cerrahi müdahale kararı hastanın kanser varlığı, yutma ve solunum problemleri ve hormon düzeyi gözetilerek verilir. Guatr ameliyatlarında bir takım komplikasyonların meydana gelmesi muhtemeldir. Operasyonun ardından ses tellerinin hasar görmesinden kaynaklı ses kısıklığı meydana gelebilir.
Kişi eğer tıraş olurken veya aynaya baktığında boynunda bir şişlik gözlemliyorsa ve buna ek olarak kabızlık, uykusuzluk, çarpıntı, sinirli olma, yutkunma ve nefes alma zorluğu, kilo alma ya da ellerde titreme gibi belirtiler yaşanıyorsa geç kalmadan Özel Ortadoğu Hastanesi Dahiliye (İç Hastalıkları) Birimi’ne başvurabilirsiniz.
Guatr hastalığının temel nedeni iyot eksikliğidir. Yani yaşam tarzınızda ve beslenme alışkanlığınızda bazı değişikliklere giderek guatr hastalığına karşı önlem alabilirsiniz. İyot bakımından zengin gıdalardan oluşan bir beslenme rutini ile tiroit fonksiyonlarının sorunsuz şekilde çalışmasına katkıda bulunabilirsiniz. Bunun haricinde guatr hastalığına karşı alınabilecek önlemleri sıralamamız gerekirse:
Tiroit bezlerinin düzensiz şekilde büyümesinden kaynaklanan guatr hastalığı kimi zaman zehirli guatr şeklinde ortaya çıkabilir. Ancak sanılanın aksine guatr hastalığı bir çeşit kanser veya tümör değildir.
Guatr toplum genelinde yaygın şekilde görülen, buna karşın tehlikeli olarak değerlendirilmeyen bir hastalıktır. Tiroit bezinin büyümesinde herhangi bir kanser durumu söz konusu değilse kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.
Zehirli Guatr vakalarının semptomları arasında kilo kaybı, yoğun terleme, regl döngüsü düzensizliği ve anksiyeteden söz edebiliriz.
Guatr hastalığı ile ilgilenen tıbbi birim dahiliyedir.
İstatistikler incelendiğinde kadınlarda, erkeklere kıyasla daha fazla guatr hastalığı tanısı konulduğu görülmektedir. Bilhassa gebelik döneminde yaşanan hormon değişimleri guatr hastalığının kadınlarda daha yaygın görülmesine neden olmaktadır.
İlaç uygulamalarına karşın büyümeye devam eden guatr vakaları kişide nefes darlığı ve yutma güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir. Hatta guatr hastalığının neden olduğu estetik problemler bile kişi için büyük sorun yaratabilir. Bu gibi durumlarda ve olası bir kanserden şüphe edilen vakalarda ameliyat kararı alınabilmektedir.
Guatr hastalığının görüldüğü bölge, boyun bölgesidir. Daha detaylı bahsetmek gerekirse adem elması olarak bilinen yerdedir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Dahiliye Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
