Vertigo (baş dönmesi), sıklıkla bulantı, kusma ve denge kaybı ile seyreden, gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan hastalıktır. Genelde baş dönmesi olarak adlandırılır. Ancak her baş dönmesi vertigo değildir. Vertigo atakları belli belirsiz olabileceği gibi, günlük işleri yapmayı engelleyecek kadar şiddetli de olabilmektedir.
Vertigo, kişinin içinde bulunduğu ortamın dönüyormuş, sallanıyormuş, daireler çiziyormuş gibi hareket etmesi hissidir. Basit baş dönmelerinden farklı olarak insan denge kaybı yaşar, kendini sersem gibi hisseder. Genellikle hareket ederken veya eğilip kalkarken hızlı hareket etmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Denge hissini değiştirir, düşme riskini artırır. Yürürken, dinlenirken, deniz tutması nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi kendi kendine de oluşabilir. Bazen basit gibi görünen vertiği hastalığının altında daha ciddi hastalıklar yatıyor olabilir.
Vertigonun tipleri oluşma nedenine bağlı olarak Periferik ve Merkezi Vertigo olarak adlandırılır.
Vertigo vakalarının %80’ini oluşturur. İç kulak problemlerinden kaynaklanır. İç kulakta bulunan minik organlar kişinin pozisyonu ve yer çekimine göre sinir sinyalleri ile beyne mesaj gönderir. Böylece kişi ayağa kalktığında dengesini korur. Bu sistemde yaşanan değişiklikler nedeniyle vertigo ortaya çıkar. İnflamasyon ve BPPV, periferik vertigonun yaygın nedenidir. Meniere hastalığı ve akustik nöroma da diğer nedenlerdendir.
Vertigo vakalarının %20’sini oluşturur. Sinir sistemi kaynaklı problemler sonucu ortaya çıkar. Genellikle beyin sapı ve beyinciğin bir kısmındaki problemler tetikler. Merkezi vertigonun olası nedenleri;
Vertigo esnasında kişi, başı ve çevresindeki her şey hareket ediyor, dönüyor gibi hisseder. Bu da denge bozukluğu oluşturup kişinin yürürken zorlanmasına, mide bulantısına hatta düşüp yaralanmasına neden olabilir. Vertigo;
Hastaya ilk olarak duyduğu hissi tarif etmesi istenir. Daha sonra vertigonun altında yatan nedeni bulmak için iç kulak ve merkezi sinir sistemi ile ilgili testler yapılır. Beyne doğru kan akışı yetersizliğinden şüphelenilmişse doppler ultrason, manyetik rezonans (MR), BT, veya kateter anjiyografi yöntemleri uygulanır. Tanıya bağlı olarak tedavi planı yapılır.
Vertigonun tedavisi altında yatan sebebe bağlı olarak planlanır. Orta kulak enfeksiyonu kaynaklıysa antibiyotikler kullanılır. Antibiyotiklere rağmen enfeksiyonlar iyileşmiyorsa cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Hastalık Menier hastalığı kaynaklıysa tuzsuz diyet ve idrar söktürücü ilaçlar kullanılır.
Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) ise birkaç hafta veya ay sonra kendiliğinden sona erer.
Bütün tedavilere rağmen hastalık düzelmiyorsa iç kulağa yönelik cerrahi yöntemler devreye girer.
BPPV7li hastalar ani baş hareketlerini yapmamalı, bol sıvı tüketip bol istirahat etmelidir. Tehlikeli cihaz kullanmaktan ve yüksekte çalışmaktan kaçınılmalıdır. Vertigo tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem de fizik tedavidir. Tedavi esnasında ise tütün, alkol ve kafein kullanımından uzak durulmalıdır.
Aşağıdaki belirtiler varsa vertigo şüphesiyle doktora başvurulmalıdır.
Vertigo hastalığı aslında bir baş dönmesi nedenidir. Vertigo, baş dönmesinden ziyade denge problemlerini ifade eder.
Aşırı sigara içmek, alkol ve kafeinli içecek ve yiyecekler tüketmek, çikolata yemek, çok tuzlu yemek vertigoyu tetiklemektedir.
Başınızı kaldırmadan 90 derece sağa çevirip 30 saniye bekleyin. Başınız ve vücudunuzu yandan sağa çevirip 30 saniye bekleyin. Yavaş bir şekilde oturun. Vertigo sağ kulaktan geliyorsa talimatları tersine yapın.
Vertigo, kulakta bulunan kristallerin oynaması ile ortaya çıkar. Tedavisinde vertigo tipi düzeltme manevraları yapılır. Manevralar öncesi ilaç kullanılmaz ve manevralar seanslar şeklinde yapılır. İlk seanslar baş dönmesi azalana kadar devam eder.
Vertigo hastalığının tanısında Dix-Hallpike Manevrası Testi, Head Impulse Testi, Romberg Testi, Fukuda-Unterberger Testi, Elektronistagmografi (ENG) Testi, Videonistagmografi (VNG) Testi, Rotasyon Testleri, Posturografi, Miyojenik Potansiyel (VEMP), İşitme Testleri, MR, BT, Görme Testleri, Kan Testleri, Alerji Testleri uygulanmaktadır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Kulak Burun Boğaz birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Kulak Burun Boğaz Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.