Baş Dönmeleri & Vertigo
Vertigo (baş dönmesi), sıklıkla bulantı, kusma ve denge kaybı ile seyreden, gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan hastalıktır. Genelde baş dönmesi olarak adlandırılır. Ancak her baş dönmesi vertigo değildir. Vertigo atakları belli belirsiz olabileceği gibi, günlük işleri yapmayı engelleyecek kadar şiddetli de olabilmektedir.
Baş Dönmesi (Vertigo) Nedir?
Vertigo, kişinin içinde bulunduğu ortamın dönüyormuş, sallanıyormuş, daireler çiziyormuş gibi hareket etmesi hissidir. Basit baş dönmelerinden farklı olarak insan denge kaybı yaşar, kendini sersem gibi hisseder. Genellikle hareket ederken veya eğilip kalkarken hızlı hareket etmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Denge hissini değiştirir, düşme riskini artırır. Yürürken, dinlenirken, deniz tutması nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi kendi kendine de oluşabilir. Bazen basit gibi görünen vertiği hastalığının altında daha ciddi hastalıklar yatıyor olabilir.
Vertigo (Baş Dönmesi) Tipleri ve Nedenleri Nelerdir?
Vertigonun tipleri oluşma nedenine bağlı olarak Periferik ve Merkezi Vertigo olarak adlandırılır.
Periferik Vertigo
Vertigo vakalarının %80’ini oluşturur. İç kulak problemlerinden kaynaklanır. İç kulakta bulunan minik organlar kişinin pozisyonu ve yer çekimine göre sinir sinyalleri ile beyne mesaj gönderir. Böylece kişi ayağa kalktığında dengesini korur. Bu sistemde yaşanan değişiklikler nedeniyle vertigo ortaya çıkar. İnflamasyon ve BPPV, periferik vertigonun yaygın nedenidir. Meniere hastalığı ve akustik nöroma da diğer nedenlerdendir.
Merkezi Vertigo
Vertigo vakalarının %20’sini oluşturur. Sinir sistemi kaynaklı problemler sonucu ortaya çıkar. Genellikle beyin sapı ve beyinciğin bir kısmındaki problemler tetikler. Merkezi vertigonun olası nedenleri;
- Vestibüler migren
- Demiyelinizasyon
- Tümörler
- Servikal omurga problemleridir.
Vertigo (Baş Dönmesi) Belirtileri Nelerdir?
Vertigo esnasında kişi, başı ve çevresindeki her şey hareket ediyor, dönüyor gibi hisseder. Bu da denge bozukluğu oluşturup kişinin yürürken zorlanmasına, mide bulantısına hatta düşüp yaralanmasına neden olabilir. Vertigo;
- Denge sorunları ve ataksi
- Sersemlik
- Hareket bozuklukları
- Kulakta basınç hissi, kulak çınlaması
- Kulakta doluluk hissi
- Duyma problemleri
- Kuvvet kaybı
- Görme bozuklukları
- Gözlerin kontrolsüz hareket etmesi (nistagmus)
- Mide bulantısı ve kusma
- Göz kararması
- Vücut dengesizliği
- Baş ağrısı
- Karar verme yetisinde bozukluk belirtileri ile seyreder.
Vertigo (Baş Dönmesi) Tanısı Nasıl Konulur?
Hastaya ilk olarak duyduğu hissi tarif etmesi istenir. Daha sonra vertigonun altında yatan nedeni bulmak için iç kulak ve merkezi sinir sistemi ile ilgili testler yapılır. Beyne doğru kan akışı yetersizliğinden şüphelenilmişse doppler ultrason, manyetik rezonans (MR), BT, veya kateter anjiyografi yöntemleri uygulanır. Tanıya bağlı olarak tedavi planı yapılır.
Vertigo (Baş Dönmesi) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Vertigonun tedavisi altında yatan sebebe bağlı olarak planlanır. Orta kulak enfeksiyonu kaynaklıysa antibiyotikler kullanılır. Antibiyotiklere rağmen enfeksiyonlar iyileşmiyorsa cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Hastalık Menier hastalığı kaynaklıysa tuzsuz diyet ve idrar söktürücü ilaçlar kullanılır.
Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) ise birkaç hafta veya ay sonra kendiliğinden sona erer.
Bütün tedavilere rağmen hastalık düzelmiyorsa iç kulağa yönelik cerrahi yöntemler devreye girer.
BPPV7li hastalar ani baş hareketlerini yapmamalı, bol sıvı tüketip bol istirahat etmelidir. Tehlikeli cihaz kullanmaktan ve yüksekte çalışmaktan kaçınılmalıdır. Vertigo tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem de fizik tedavidir. Tedavi esnasında ise tütün, alkol ve kafein kullanımından uzak durulmalıdır.
Vertigo yaşayan bireyler nasıl bir yaşam tarzı benimsemelidir?
Vertigo yaşayan bireylerin yaşam tarzlarında bazı düzenlemeler yapmaları önemlidir. İşte dikkat edilmesi gerekenler:
- Uyku düzeni, vücudun düzgün bir şekilde toparlanabilmesi ve enerjisini yenileyebilmesi için son derece önemlidir. Yeterli ve kaliteli uyku, sağlıklı bir yaşam için temel gerekliliklerden biridir. Kalitesiz uyku, vertigo dahil birçok sağlık sorununu tetikleyebilir.
- Stresten Kaçınma: Aşırı stres, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratarak vertigo ataklarını artırabilir. Stres faktörlerini azaltmak ve rahatlatıcı aktiviteler yapmak faydalı olacaktır.
- Sağlıklı Beslenme: Taze ve doğal gıdalar tüketmek bağışıklık sistemini güçlendirirken, aşırı tuzlu, yağlı ve işlenmiş yiyeceklerden uzak durmak önemlidir.
- D Vitamini ve Mineraller: D vitamini seviyesinin normal aralıkta olması ve diğer vitamin ile minerallerin yeterli düzeyde bulunması, vücudun direncini artırır.
- Hareket Kısıtlamaları: Vertigo tedavisinin ardından ani hareketlerden ve hareketli sporlardan kaçınılması, iyileşme sürecini destekler.
- Kafein ve Sigaradan Uzak Durma: Kahve, çikolata ve kola gibi kafeinli ürünlerden uzak durmak, bol su tüketmek ve sigarayı bırakmak vertigo yönetiminde yardımcıdır.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Baş Dönmeleri & Vertigo Formu
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
