Bademcikler ve geniz eti, bağışıklık sisteminde lenfosit üreten lenfoid dokulardır. Lenfositler, vücuda giren virüs, bakteri, mantar veya parazitleri ortadan kaldırır. Bademcikler virüs veya bakteriye maruz kaldıklarında boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, şişkinlik, halsizlik gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.
Bademcikler ve geniz ağızda, solunum ve sindirim sistemlerinin başlangıcında bulunur. Lenf bezinin parçaları olan bademcik ve geniz eti, antikor denilen koruyucu maddeleri üreterek solunan hava ve alınan gıdalara karşı vücudu savunurlar.
Burun yoku kaynaklı enfeksiyonlara karşı ilk bariyer olan geniz eti, vücuda ulaşan bakteri virüslere karşı hücresel savunma başlatır. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan geniz eti, lenfositlerin oluşumunda da etkilidir. Geniz eti, virüs ve bakterilerle savaşırken büyür ve bu büyüme bir müddet sonra çeşitli sorunlar doğurur. Bu sorunlar;
Bu sorunlar görüldüğünde geniz etinin Adenoidektomi ameliyatıyla alınması gerekir.
Boğazın her iki yanında bulunan bademcikler de bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Doğumda küçük olan bademcikler, geçirilen enfeksiyonlar nedeniyle zamanla büyürler. Aşırı büyümeler sonucu da enfeksiyon sıklığı artar.
Enfeksiyonların yıl içinde 5’ten fazla olması, horlama ve uyku apnesine neden olması durumunda alınması gerekir. Bademcik ameliyatının diğer adı ise Tonsillektomi’dir.
Bademciklerin alınmasını gerektirecek en sık belirti; tekrarlayan akut bademcik iltihaplarıdır. Yılda 5 ve üstü bademcik iltihabı yaşanmışsa bademcikler alınmalıdır. Bademcik ameliyatı (Tonsillektomi) gerektiren durumlar işe;
Geniz eti ameliyatı ise;
Bademciklerin özellikle ilk 3 yaşta vücut savunma sisteminde büyük katkısı vardır. Bu nedenle solunum yolunu tıkamadığı sürece alınması tercih edilmez, ameliyat geciktirilir.
Enfeksiyon olmadığı halde bademciklerin çok büyük olması nedeniyle problemler yaşayan hastalarda ise bademciklerin tamamı alınmaması daha uygundur. Bu tür durumlarda bademciklerin dış kapsülleri ve bir miktar bademcik dokusu bırakılır. Çünkü kalan doku vücudun savunma sistemindeki görevine devam eder. Tekrarlayan enfeksiyon öyküsü bulunan kişilerde ise bu tercih edilmez.
Bademcik ameliyatları genel anestezi altında yapılır. Yaklaşık 20-30 dakika süren ameliyat, anestezinin sonlanması ve ameliyat sonrası kanamanın kontrolü ile bilikte 45-60 dakikayı bulabilmektedir.
Bademcik alınmasında klasik cerrahinin yanında Thermal Welding yöntemi de tercih edilir. Thermal Welding’in en büyük avantajı kanama olmaması ve hızlı iyileşmedir.
Bademcik ameliyatı sonrası 2-3 gün genizden tükürükle karışık kan gelebilir. Ameliyat sonrası 2 hafta boyunca ağrı olabilir. Özellikle yutkunma ve yutma sırasında ortaya çıkan bu ağrılar 3-4 gün içerisinde belirgin bir oranda azalır.
Bademcik ameliyatı sonrası konuşma genizden gelir ve bu 3 hafta kadar devam eder. Bademcik alındıktan sonra ses tonunda kalıcı olarak hafif bir değişiklik olabilmektedir.
Bademcik ameliyatları sonrası ilk iki gün tanesiz, ılık ve sıvı gıdalar verilmelidir. Daha sonra zamanla yumuşak gıdalara geçilmeli, 4-5 gün sonra ise normal beslenmeye devam edilmelidir. Ameliyat sonrası ilk 2 hafta cips, kraker gibi sert gıdalardan da kaçınmak faydalıdır.
Bademcikler alındıktan sonra ameliyat bölgesinde beyaz, kirli gri renkte bir zar oluşur. Yetersiz beslenen ve az sıvı alan kişilerde bu zar kokuya neden olabilir. İyileşme sürecinin bir parçası olan bu zar 2 haftaya kaybolur.
Geniz eti genelde 1 yaşta sonra büyümeye başlar ve 2-3 yaşlarında ise burun tıkanıklığı yapabilecek seviyeye gelir. 7-8 yaşlarından sonra küçülmeye başlayan geniz eti, 13-15 yaşlarından sonra ise çoğu hastada muayenede izlenmez.
Geniz eti, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları sonucunda büyür ve burun tıkanıklıkları, horlama ve ağzı açık uyuma şikâyetleri belirgin bir şekilde görülür. Geniz eti problemine bademcik büyümesi de eklendiğinde tıkayıcı uyku apnesi de gelişebilmektedir.
Geniz eti büyümesi sonucu orta kulak problemleri, kronik sinüs enfeksiyonları, yüz kemiklerinin gelişiminde bozulma, uyku düzeni bozulması, büyüme, gelişme ve zihinsel fonksiyonların olumsuz etkilenmesi gibi problemler ortaya çıkmaktadır. İlaç tedavilerinin yetersiz kaldığı durumlarda geniz eti ameliyatları önerilir.
Ameliyatta kapsülsüz bir yapısı bulunan eniz eti tam alınmaz, az miktarda lenf dokusu bırakılır. Bu nedenle ilerleyen yıllarda yeniden geniz eti ameliyatına ihtiyaç duyulabilir.
Anestezi altında yapılan geniz eti ameliyatları 5-10 dakikası cerrahi işlem olmak üzere toplam 45-60 dakika arası değişir.
Geniz eti ameliyatları günümüzde burun veya boğaz yolu ile endoskopi eşliğinde kameri görüşü ile yapılmaktadır. Böylece ameliyatı yapan hekim östaki kanalı ağzı gibi komşu anatomik yapılara zarar vermeden, lenf dokusu bırakmadan geniz yapısını temizler. Böylece yeniden geniz eti büyümesi ihtimali de en aza iner.
Son yıllarda Coblasyon teknolojisi de kan kaybını önlediği için küçük yaşlı ve düşük kilolu çocuklarda çokça tercih edilmektedir.
Geniz eti ameliyatı sonrası 2-3 gün genizden tükürükle karışık kan gelebilir. Aynı ameliyatta kulak zarına tüp tatbik edilmişse veya zar çizilmesi işlemi (parasentez) yapılmışsa kulakta az miktarda hafif kanlı akıntı görülebilir. Bu akıntı sarı yeşil renkte ve uzun süreli olursa doktora başvurulmalıdır.
Geniz eti amaliyatı sonrası ağrı hissedilmez. Ancak boğazda veya kulağa vuran ağrı gibi durumlarda Parasetamol gibi basit ağrı kesiciler kullanılabilmektedir.
Geniz eti ameliyatı sonrası konuşma genizden gelir ve bu 3 hafta kadar devam eder. Bademcik alındıktan sonra ses tonunda kalıcı olarak hafif bir değişiklik olabilmektedir.
Geniz eti ameliyatları sonrası ilk 3-4 saat içerisinde anestezi etkisi nedeniyle yeme içme yasaktır. Ne zaman yenilip içileceği hemşire tarafından hastaya bildirilir. Ancak ameliyat sonrası genel olarak bol miktarda ılık su içilmeli, yumaşık, ılık ve tahriş etmeyen gıdalar tüketilmelidir. Ameliyat sonrası 3 gün ılık gıda tüketildikten sonra normal beslenmeye geçilebilir.
Geniz eti alındıktan sonra ameliyat bölgesi iltihaplanabilir. Özellikle yetersiz beslenen ve az sıvı alan kişilerde bu iltihaplanma nefeste kötü kokuya neden olabilir. Bu tür durumlarda doktora danışılmalıdır.
Bu konuda bir alt sınır yoktur. Geniz eti ve bademcik sorunları 2 yaş civarlarında başlayabilir. Eğer ortam anestezi ve tecrübe açısında güvenli ise bu yaştan itibaren ameliyatın yapılmasında sıkıntı olmaz. Sık enfeksiyonlar söz konusuysa 1-2 yıl beklemek daha doğru olabilmektedir.
Anestezi riski ve ameliyat kaynaklı riskler söz konusudur. En önemli risk, kanamadır. Bu kanamalar ilk 48 saatte olabileceği gibi 10 güne kadar devam edebilmektedir. İkinci bir risk ise seste değişikliktir. Boğazın değişin yapısı ve burunda havanın konuşma üzerindeki ton etkisinin azalması nedeniyle seste değişiklik olabilir. Ses, zamanla normal şekline dönüşür. Ancak bilinmeli ki çıkan ses olması gereken ses tonu olabilir.
Bir başka şikâyet de burundan sıvı gelmesidir. Bu, ameliyat sonrası ağrıya bağlı olabileceği gibi geniz etinin yetersiz damak kaslarının fonksiyonunu kapatması durumunun ortadan kalmasından kaynaklanabilir.
Genetik faktörler başta olmak üzere alerjik reaksiyonların da büyümede etkisi vardır. Geniz eti ve bademcik büyümesinin belirtileri ise;
Bademcik uygun bir şekilde alındıktan sonra tekrar etme olasılığı bulunmaz. Ancak 3 yaş altı yapılan geniz eti ameliyatlarının tekrar etme olasılığı bulunur.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Kulak Burun Boğaz birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Kulak Burun Boğaz Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Adres
Ziyapaşa Mah. 67055 Sokak No: 1 Seyhan / ADANA
Poliklinik Saatleri
Hafta İçi: 09:00 - 17:30
Güçlü hekim kadrosu ve üst düzey teknoloji ile donatılmış Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde sağlığınıza kavuşup yaşam kalitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklı yarınlar için Özel Adana Ortadoğu Hastanesi!
içeriği görüntüleNot: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz
