Göğüs kafesinde meydana gelen şekil bozuklukları kişinin sosyal yaşantısını, psikolojik durumunu olumsuz etkileyen ve tedavi edilmediği taktirde yaşamsal tehlikelere neden olan bir sağlık problemidir. Şekil bozukluklarının ötesinde bozukluğun seviyesine göre çarpıntı, göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi semptomlar da yaşanır. İçe çökük ve dışa çökük göğüs kafesi şekil bozuklukları en yaygın vakalardır. Özel Adana Ortadoğu Hastanesi Göğüs Kafesi Şekil Bozuklukları hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.
Yaşamsal derecede önem arz eden göğüs kafesi, akciğer ve kalp gibi önemli organlarımızı koruyan kıkırdak ve kemik yapılarından meydana gelir. Vücuttaki işlevi bir zırh gibidir. Bu yapının ön kısmı sternum ve kaburgalardan meydana gelir.
Kaburgaların sternum yani halk arasında iman tahtası olarak adlandırılan yassı kemiğe tutunduğu kısım kıkırdaktır. Kıkırdakta yaşanan büyüme sorunu yüzünden iman tahtası arka veya öne doğru yer değiştirmeye başlar. Göğüs duvarında yaşanan deformasyonlar, son derece geniş bir skalada incelenir. Hem estetik, hem psikolojik hem de yaşamsal sorunlara neden olur. Şekil bozuklukları Kunduracı Göğüs ve Güvercin Göğüs olarak iki ana sınıfta incelenir.
Kunduracı Göğüs içe çökük görünüm anlamına gelirken, Güvercin Göğüs ise dışarı doğru çıkık görünümdür.
Göğüs kafesinde oluşan deformasyonların altında yatan neden hakkında en güncel teori; kolajen metabolizmasında meydana gelen bozulmadır. Bu durum kaburgaların kıkırdak bölümlerinde normalden fazla bir büyüme yaşanır. Sonucunda da şekil bozuklukları meydana gelir. Bu bozukluk bazı vakalarda kendi başına oluşabilirken bazı durumlarda kalıtsal (genetik) bir aktarımdan ötürü de gelişebilir.
Ortalama her 400 doğumun birinde Kunduracı Göğüs vakasına rastlanmaktadır. Erkeklerde görülme olasılığı 5 kat daha fazladır. Toplam vakaların yüzde 80’lik bölümü bebek iki yaşına gelene kadar teşhis edilmektedir. Toplam vakaların yüzde 40’ı kalıtsal yatkınlıktan dolayı oluşur. Kunduracı Göğüs en yaygın görülen şekil bozukluğudur.
Buna karşın Güvercin Göğüs bozukluğu ise doğumların yüzde 0.06’lık bir kısmında karşılaşılan bir durumdur. Vakaların yüzde 25’i kalıtsal aktarım sonucunda gelişir. Erkek bebeklerde görülme olasılığı da dört kat fazladır.
Göğüs kafesindeki deformasyonlarda hastaların doktora başvurma nedeni yalnızca şekil bozukluğu ile ilişkili olabileceği gibi göğüs ağrıları, çarpıntı veya nefes darlığı gibi nedenlerden ötürü de olabilir. Yaşanan bu semptomlar akciğerler ve kalbe binen baskının neticesinde oluşur. Bunun dışında şekil bozukluğunun yarattığı psikolojik etkiler de hastaların doktora başvurmasına neden olmaktadır. Mitral Kapak Sarkması, konjenital kalp anomalileri, aritmiler veya skolyoz gibi hastalıklar da bu deformasyonların sonucunda görülebilir.
Bu hastalık doğuştan tespit edilebileceği gibi, ileri yaşlarda da fark edilebilmektedir. Fiziksel muayenenin ardından göğüs kafesi deformasyonlarının tanısı konulabilmektedir. Doktor gerekirse omurga grafisi, tomografi, akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri gibi tetkikler uygulanabilir. Bunların haricinde deformasyonla birlikte kalp hastalıklarından da şüpheleniliyorsa, bunun teşhisi için de Ekokardiyografi tetkiki gerekebilir.
Göğüs kafesi şekil bozukluklarının tedavisinde gerektiğinde cerrahi gerektiğinde ise cerrahi olmayan yöntemler kullanılabilir. En doğru tedavi yöntemine karar verilebilmesi için özel indekslerle şekil bozukluğunun seviyesi ölçüşür. Her iki şekil bozukluğu da kişinin vücut postürünün düzeltilmesi, normal gelişiminin sağlanması ve kişinin yaşadığı psikolojik sorunlarının giderilmesi hedeflenir. Deformasyon neticesinde kalp ve akciğer üzerinde hissedilen baskının da ortadan kaldırılması gerekir.
Abramson ve Nuss ameliyatları göğüs kafesi şekil bozukluklarının cerrahi tedavisinde tercih edilen yöntemlerdir. Bu ameliyatlar kapalı cerrahi girişimlerdir ve göğüs kafesinin yan taraflarına minimal kesiler atılarak gerçekleştirilir. Bir bar kullanılarak göğüs kafesi ideal formuna getirilir. Karmaşık ve kompleks yapıdaki deformasyonlarda gerekirse hibrit veya tamamıyla açık cerrahi metotları kullanılabilir. Hastalığın cerrahi tedavisi için ideal yaş aralığı 12-14 yaş arasıdır.
Pandemi sürecinde Kunduracı ve Güvercin Göğüs şekil bozukluklarının tedavisinde cerrahi olmayan tedavi seçenekleri öne çıkmıştır. Bu aşamada ortez ve vakum bell tedavileri yaygınlaşmıştır. Kunduracı Göğüs vakalarında vakum tedavisi ile çökük kısım hedef alınır. Güvercin Göğüs durumunda çelik korse ile göğüs kafesine dıştan müdahale edilir. Uygulama muhakkak göğüs cerrahları tarafından yönetilmeli, hasta ve hasta yakınları cerrah tarafından bilgilendirilmelidir. Tedavi sürecinin dışında hastanın kas gücünü yeniden kazanması, postürünü düzeltmesi için fizik rehabilitasyon takviyesine başvurulur.
Her cerrahi girişimde olduğu gibi göğüs kafesi şekil bozukluklarının cerrahi tedavisinde de bazı risk unsurları söz konusudur. Nuss ameliyatlarında komplikasyon riski yüzde 4 seviyelerinde iken barın yer değiştirme riski ise yüzde 12 seviyelerindedir. Nuss ve Abramson ameliyatları açık ameliyatlarla kıyaslandığında daha kısa sürmektedir. Bu ameliyatlarda kullanılan barın iki yıl sonrasında tekrar çıkartılması gerekir. Kapalı tedavi yöntemlerinde hastalığın tekrarlama ihtimali daha düşüktür. Hastalık doğum anından itibaren teşhis edilse de 4 yaş altı hastalarda cerrahi tedavi tavsiye edilmez.
Ameliyatın ardından hastaların 3-5 gün süresince yatış halinde kalması gerekir. Sonrasında taburcu olur. Yaraların bakımı yapılmalı ve hastanın hissettiği ağrıların giderilmesi gerekir. Operasyonun ardından hastanın duruş bozukluğu ve kas zayıflamasından ötürü fiziki rehabilitasyon alması gerekir. 2 ay boyunca hasta ağır kaldırmaktan kaçınmalıdır. 4-12 haftanın ardından hasta hafif düzeyde egzersizler yapmaya başlayabilir. Üç aya kadar bu egzersizleri kademeli biçimde arttırmalıdır.
Göğüs kafesi şekil bozuklukları tedavi edilmediği taktirde kardiyopulmoner deformasyonlar artarak devam eder. Hastanın yaşadığı psikolojik ve sosyal sorunlar da yaşam boyunca varlığını sürdürür.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Göğüs Cerrahisi birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Göğüs Cerahi HizmetleriÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.