Beyni besleyen damarların tıkanması veya damarların yırtılması sonucu oluşan kanama nedeniyle beyin hücrelerinin oksijenden yoksun kalarak ölmeye başlamasıyla ortaya çıkan hastalıktır. İnme sonrası beyinde oluşan hasarlar nedeniyle vücut fonksiyonlarında geçici ya da kalıcı kayıplar oluşmaktadır. Kişinin inmeden nasıl etkilendiği ise inmenin beynin neresinde olduğu ve beyni ne kadar etkilediğine bağlıdır. Küçük bir inme geçirmişse kol veya bacaklarda geçici bir zayıflık oluşabilir. Beynin büyük bir kısmını etkilemişse sonucu daha ağır olabilir. Vücudun bir tarafında kalıcı felç ya da konuşma yeteneğinin kaybedilmesi gibi olumsuz durumlarla karşılaşılabilir.
Beyin damarlarında tıkanmaya bağlı olarak ortaya çıkan inme çeşididir. En yaygın görülen inme çeşididir ve inme vakalarının yaklaşık %87’sini oluşturmaktadır. İskemik inme vakalarının en sık görülen nedeni aterosklerozdur.
İskemik inmede, kan hücreleri, kolesterol, yağ, kalsiyum ve diğer maddelerden oluşan plaklar beyne giden damarlarda birikerek daralmaya neden olur ve ardından da ani bir pıhtılaşma yaşanarak iskemik inme vakaları yaşanır.
Beyne kan sağlayan damarlarda oluşan kan pıhtısından kaynaklanmaktadır. Genellikle yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve aterosklerozu olan kişilerde görülmektedir.
Genellikte bir kan pıhtısı veya plak parçasının vücudun bir yerinde (büyük oranda kalpte), beyne kan sağlayan damarı tıkaması sonucu oluşmaktadır. Embolik inme vakalarının %15’i Atriyal fibrilasyonu olan kişilerde görülmektedir.
Face (Yüz): Kişiden gülmesi istenir. Gülümsemesi düzensiz, ağız kenarında sarkma varsa bu ilk belirtidir.
Arms (Kollar): Kişiden kolunu kaldırmasını isteyin. Bir kolu aşağıya düşüyorsa, kolda his kaybı ve kuvvetsizlik varsa inme belirtisi görülüyor demektir.
Speech (Konuşma): Kişi konuşturmaya çalışılır. Basit cümleleri tekrarlayamıyorsa, konuşması bulanıksa inme yaşıyor olabilir.
Time (Zaman): Kişi yukarıdaki belirtileri gösteriyorsa vakit kaybetmeden acilen 112’yi arayın.
Hemen 112’yi arayın. Sakin olun, alanın güvenliğini sağlayın. Kişiyle konuşmaya çalışın. Konuşamıyorsa elinizi sıkmasını söyleyin. Yanıt vermiyorsa bilinç kaybı yaşıyordur. Kişiyi yan yatırıp, başının omuzlarının altına yastık ve giysi koyun. Hareket ettirmemeye çalışın. Dar veya sıkı giysileri varsa gevşetin. Hava yollarının açık olduğundan emin olduktan sonra hastayı rahatlatmak için yardım ekiplerinin yolda olduğunu söyleyin. Kesinlikle su veya yiyecek gibi şeyler vermeyin. Saatinizi kontrol edin. Hastanın kaç dakikadır aynı halde olduğunu sağlık ekiplerine bildirin.
İnme vakalarında tedaviye bir an önce başlanması çok önemlidir. Ne kadar geç başlanırsa beyindeki hasar daha büyük olur. Pıhtı nedenli tıkanmalar sonucu ortaya çıkan inmelerde ilk olarak pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar kullanılarak daralan damarların açılması sağlanır. İlk 3 saat içerisinde yapılan anti-trombotik tedavide başarı oranı oldukça yüksek olmaktadır.
Boyun damarı tıkanmışsa kateterizasyon işlemi ile artere girilir, kateterin ucundaki balon şişirilerek daralan damarın genişlemesi sağlanır. Gerekiyorsa atardamardaki dar olan bölgeye de stent uygulanır.
İnme boyundaki karotis arter tıkanıklığından kaynaklanıyorsa cerrahi operasyona gerek duyulabilir. Bu işlemde atardamarda darlığa neden olan plak küçük bir kesi ile alınarak kan akışı sağlanır.
İnme (Felç) vakaları sonrası hastaların rehalitasyon ve fizik tedaviye ihtiyaçları olur. Plana uyulması halinde hastalar kendilerine bakma becerisini kazanabilmektedirler.
İnme yaşayan kişilerin %3-4’ünde daha sonra ikinci bir inme yaşama riski bulunur. Bunun için tedavilere bağlı kalmaları, fiziksel aktivite, dengeli beslenme, sigara ve alkolden uzak durmaları gerekir. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve kalp rahatsızlığı bulunan kişilerin ise tedavilerini aksatmamaları gerekmektedir.
NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.
Özel Adana Ortadoğu Hastanesi’nde görev yapan alanında uzman, deneyimli Nöroloji birim doktorlarını aşağıdan daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
Diğer Nöroloji HastalıklarıÖzel Adana Ortadoğu Hastanesi Nöroloji Birimi’nde hizmet verilen diğer hastalıklara aşağıdan ulaşabilirsiniz.