Nöropati, vücudun bir veya daha fazla bölgesinde ağrı, karıncalanma, uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtilere neden olan sinir hasarını ifade eder. Enfeksiyonlar, metabolik sorunlar, travmalar, toksik maddeler veya genetik etkenler sonucu periferik sinirlerde meydana gelen bu hasarlar, genellikle ayaklarda ve ellerde uyuşma, yanma hissi, ağrı ve kuvvet kaybı ile kendini gösterir. Özel Ortadoğu Hastanesi immün nöropatilere dair tüm merak edilenleri sizler için anlattı.
Nöropati Nedir?
Nöropati, periferik sinirler üzerindeki hasarlar sonrası yaşanan hastalıklardır. Sinirlerin travmatik hasarları veya enfeksiyon ile toksin kaynaklı ortaya çıkabilmektedir. Her yaşta ortaya çıkan nöropatik hastalıklar, ayaklarda ve ellerde uyuşma, yanma, ağrı ve kuvvet kaybına neden olabilmektedir. En bilinen nöropatik hastalıklar Fuillain Barre Sendromu (GBS) ve Kronik İnflamatuvar Polinöropati’dir.
Nöropati Neden Olur?
Yapılan araştırmalarda nöropatik hastalıkların %30’unun nedeni tespit edilememiştir. %65-70’lik kısmında ise çok sayıda etkenin varlığı belirlenmiştir. Bunlar;
Diyabet (Şeker) Hastalığı
Periferik nöropatinin en belirgin nedenidir. Yüksek kan şekeri sonucu sinirleri besleyen damarlarda tıkanıklık oluşur. Daha sonra metabolik yan maddelerin sinirlerdeki birikimiyle oksijen yetersizli, sinirlerin kanlanma bozukluğu sonrası nöropati oluşmaktadır. Şeker hastalarının en az yarısında bu nöropati riski bulunur.
B12 ve Diğer B Vitamini ile Folik Asit Eksiklikleri
B12 vitamini eksikliği nedeniyle ilerleyen zamanlarda unutkanlık ve demans ortaya çıkabilir. Bununla birlikte duyusal sinirler periferik nöropati ve omurilikte hasar yaşanabilmektedir.
Entoksikasyonlar
Cıva ve kurşun gibi ağır metallere, tiner, solvent ve tarım ilaçları gibi çözücü maddelere maruz kalmak periferik nöropatiye sebep olabilmektedir.
Kemoterapi İlaçları
Kanser tedavilerinde kullanılan ilaçlar da nöropatiye neden olabilmektedir.
Kronik Böbrek Yetmezliği
Böbrek yetmezliği sonucu kanda ürenin yükselmesi ve elektrolit dengesizlikleri nöropatiye yol açar.
Karaciğer Yetmezliği
Karaciğer yetmezliğiyle ortaya çıkan siroz hastalığı nöropatiye neden olabilmektedir.
Aşırı Alkol Kullanımı
Özellikle alt ekstremitelerde hakim duysal, küçük çaplı lif tutulumu ile giden nöropatinin nedeni aşırı alkol kullanımıdır.
Enfeksiyonlar
Sinirlerle yakından ilişkili olan HIV, Lyme, Zona, EBV ve CMV enfeksiyonu nöropatiye sebeptir.
Bağ Dokusu Hastalıkları
Romatoid artrit, Sjögren sendromu, PAN, SLE gibi romatizmal hastalıklarda nöropatiye neden olabilmektedir.
Kalıtsal Nöropatiler
Çocukluk çağında başlayıp zamanla ilerleyen Charcot-Marie-Tooth gibi kalıtsal nedenlere bağlı gelişen hastalıklar da nöropatiye neden olur.
Nöropatinin Belirtileri Nelerdir?
- El veya ayaklarda uyuşma, keçeleşme yanma, hissizlik veya ağrı
- El ve ayaklarda kuvvetsizlik, yürüme bozukluğu, elleri yumruk yapamama, yürürken ayakların takılması ve tökezleme
- Kas erimesi, kol veya bacak kıllarında dökülme
- Geç iyileşen yaralar
- EL ve ayaklarda deformasyon (şekil değişikliği)
- Tırnaklarda değişiklik veya kopma olması
- Yatak yaralarına benzer yaralar
- Kangren
Nöropati Tedavisi
Nöropatinin tedavisi için altta yatan sebep belirlenerek tedaviye başlanmalıdır. Yani şeker hastalığından kaynaklanıyorsa şeker tedavisi yapılmalı, kan şekeri kontrol altına alınmalıdır. Kronik böbrek yetmezliğinden kaynaklanıyorsa, vücutta biriken toksik maddelerin vücuttan atılması gerekir. Gereken durumlarda yapılacak diyaliz nöropatinin iyileşmesini sağlayacaktır.
Genetik nöropatilerde ise etkili bir tedavi bulunmaz. Bu konudaki tedavilerin çoğu deneyseldir.
Nörüpatinin Çeşitleri Nelerdir?
Mononöropati
Tek bir periferik sinir kaynaklı nöropatilerdir.
Polinöropati
Çok sayıda siniri etkileyen, el ve ayak uç noktalarında ortaya çıkan nöropatilerdir.
Motor Nöropati
Kas hareketlerini kontrol eden motor sinirlerini etkileyen nöropatidir. Kaslarda erime, kas güçsüzlüğü ve kas seğirmeleri şeklinde etkili olur.
Duyusal Nöropati
Ağrı, ısı ve dokunma gibi duyuları ileten sinirlerde etkili olan nöropati türüdür. El ve ayaklarda karıncalanma, yanma, uyuşma, keçeleşme, iğne batmaları gibi belirtilerle etkisini göstermektedir.
Motor ve Duyusal Nöropati
Motor ve duyusal sinir liflerini etkiler. Kas güçsüzlüğü ile el ve ayaklarda karıncalanma, yanma, uyuşma ve hissizlik şeklinde ortaya çıkar.
Otonomik Nöropati
Otonomik sinir sistemi liflerinde etkili olur. Kalpte ritim bozukluğu, ani tansiyon değişiklikleri terleme bozukluğu, iktidarsızlık ve erektil disfonksiyon şeklinde etkili olur.
