Kolesterol Yüksekliği

Kolesterol, Mumsu bir yapıya sahip olan kolesterole sağlıklı hücreler oluşturabilmek ve D vitamini oluşturmak için belli bir düzeyde ihtiyacımız vardır. Ancak suda çözünmeyen kolesterol, kana kendi başına geçemez. Kolesterolün taşınması için karaciğerin ürettiği lipoproteinlere ihtiyaç vardır. Kanda yüksek seviyeye ulaşan kolesterol değerleri, damar sertleşmesine sebep olabilir. Kan damarlarında yağ birikmesine yol açar. Kolesterol plakları olarak da adlandırılan bu yağ birikintileri zaman içerisinde büyür ve kan akışını zorlaştırır. Tüm bunların sonucunda ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya kalırız. Kalıtımsal nedenlerden de kaynaklanabilen kolesterol yüksekliği, sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıklarından dolayı da ortaya çıkabilir. Sağlıklı bir beslenme rutini oluşturmak, düzenli olarak fiziksel egzersizler yapmak, gerektiğinde doktor tavsiyesiyle bazı ilaçlar kullanmak kolesterol değerlerimizi düşürmeye katkı sağlar.

LDL Kolesterol (Kötü Kolesterol) Nedir?

Düşük yoğunluklu lipoprotein, vücudun enerji için kullandığı trigliseritleri atardamarlarda taşımakla görevlidir. Eğer kötü kolesterol seviyesi yükselirse zamanla arter duvarlarında birikme başlar. Ateroskleroz olarak tanımlanan bu durum pıhtı oluşumuna yol açabilir ve başta kalp olmak üzere farklı organların kan akışı düzenini sekteye uğratabilir.

Kalbe giden damarların tıkanması kalp krizi veya felç gibi ciddi sağlık sorunlarına sebep olur. Bunun yanı sıra safra dengesizliği veya safra taşı riskini de büyük ölçüde arttırmaktadır.

HDL Kolesterol (İyi Kolesterol) Nedir?

İyi kolesterol, atardamarlar üzerinde kolesterol plaklarının birikmesini engeller.

Yüksek Kolesterol Nedenleri

Obezite, hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme alışkanlığı gibi etkenler ile genetik faktörler kolesterol yüksekliğine yol açabilir.

Kötü Kolesterol Riskini Arttıran Etkenler

Fiziksel Egzersiz Eksikliği

Kişilerin düzenli olarak fiziksel aktivitede bulunması iyi kolesterol düzeyini arttırmak ve kötü kolesterolü azaltmak için önemlidir. Aynı zamanda kötü kolesterolden kaynaklı plak birikiminin de önüne geçer.

Sağlıksız Beslenme Rutini

Hayvansal gıdalarda yer alan doymuş yağ, işlenmiş gıdalarda yer alan trans yağlar kolesterol düzeyimizi yükseltmektedir. Kırmızı et, tam yağlı süt ürünleri ve benzeri besinler, kolesterol düzeyi yüksek gıdalardır. Bunları tüketmek, vücudumuzdaki kolesterolü de arttırmaktadır.

Obezite

Kişinin vücut kitle indeksinin 30 veya üstü bir değerde olması yüksek kolesterol riskini arttırmaktadır.

Sigara ve Tütün Ürünleri

Sigara ve diğer tütün ürünleri damar duvarlarında yağ ve plak birikimini tetikler. Kötü kolesterol düzeyini arttırır ve iyi kolesterol miktarını düşürür.

Genetik Etkenler

Kalıtsal faktörler kötü kolesterolün vücuttan uzaklaştırılmasını engelleyebilir ve karaciğerin normalde olması gerekenden fazla kolesterol üretmesine yol açabilir.

Şeker Hastalığı

Kan şekerinin yüksek olması kandaki VLDL düzeyini arttırır. Damar duvarlarına da önemli zararlar veren kan şekeri başta böbrek hastalığı olmak üzere bazı önemli sağlık sorunlarına neden olur.

Yaş

İleri yaşlarda vücudun kimyasında bazı değişimler yaşanır. Bu değişimler kişinin kolesterol riskini arttırmaktadır.

Yüksek Kolesterol Nasıl Önlenir? Kolesterol Nasıl Düşürülür?

İlk olarak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek gerekir. Yüksek kolesterolü önlemek veya kolesterol düzeyini düşürmek için alınabilecek önlemler arasında:

Meyve, sebze, kepekli tahıllardan oluşan bir beslenme rutini geliştirmek.
Tuz tüketimini minimuma indirgemek…
Hayvansal yağ tüketimini sınırlandırmak, bunun yerine zeytinyağı tercih etmek.
Kırmızı et yerine balık ve tavuk tüketmek. Omega-3 yağ asitleri bakımından zengin yiyeceklere, beslenme rutinimizde yer vermek…
Kızarmış yiyeceklerden ziyade fırınlanmış, haşlanmış, ızgara veya kavrulmuş gıdalar tüketmek…
Trans yağlardan, doymuş yağlardan ve rafine şekerlerden uzak durmak…
Fazla kilolardan kurtulup, sağlıklı bir kiloya ulaşmak…
Sigaradan uzak durmak…
Alkol tüketimini makul sınırlarda tutmak…
Düzenli fiziksel egzersizler yapmak…
Günlük yaşantımızdan kaynaklanan stres düzeyini kontrol altına almak…

Yüksek Kolesterol Belirtileri

Yüksek kolesterolün dışarıya yansıyan herhangi bir belirtisi yoktur. Bu yüzden hasta farkına varmadan uzun yıllar yüksek kolesterol değerleri ile yaşayabilir. Ancak hastalık ilerledikçe kalbe kan taşıyan koroner arterleri etkisi altına alır. Göğüs ağrısı veya koroner arter hastalıklarına ilişkin semptomlar gözükmeye başlar.

Kan testi ile kişinin yüksek kolesterol sorunu olup olmadığı tespit edilebilir. Bu yüzden herhangi bir sağlık sorununuz olmasa bile düzenli aralıklarla kan testi yaptırmanızda fayda vardır.

Eğer sigara kullanıyorsanız, fazla kilolarınız varsa, diyabet veya yüksek tansiyon hastalığınız söz konusuysa, ailenizin tıbbi geçmişinde kolesterol veya kalp hastalığı mevcutsa risk grubundasınız anlamına gelir. Eğer risk grubundaysanız daha sık test yaptırmanız gerekir.

Yüksek Kolesterol Tedavisi

Yüksek kolesterol teşhisi konulan kişilerin kolesterol düzeyini düşürmek için ilk olarak yaşam tarzında sağlıklı değişiklikler yapılmalıdır. Sağlıklı beslenme rutini, fiziksel egzersizler bu değişikliklerin önemli birer parçasıdır. Ancak bu değişiklikler her vaka için yeterli olmaz. Bu yüzden kolesterol düşürücü ilaçlar reçete edilir. Bu ilaçlarla karaciğerin daha fazla kolesterol üretmesinin önüne geçilir.

Siz de kan testi yaptırarak yüksek kolesterol sorununuz olup olmadığını öğrenebilir ve gelecekte daha sağlıklı bir bedene sahip olmak için şimdiden önlem alabilirsiniz.

NOT: Hastalıklar ve tedavi yöntemleriyle ilgili içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Sağlığınızla ilgili tüm konularda doktorunuza veya bir sağlık kuruluşuna başvurunuz.